2300

Konstrukcja prawna kompetencji prawodawczej gminy i powiatu wykazuje wiele podobieństw. Wydają one przepisy prawne na podstawie upoważnień zawartych w ustawach oraz na podstawie ustrojowych ustaw samorządowych.

Ustawa samorządowa z 1990r.¹ wyodrębnia trzy rodzaje przepisów gminnych przepisy powszechnie obowiązujące wydawane na podstawie delegacji, przepisy porządkowe i ustrojowe przepisy wewnętrzne.

Art. 40 ust.l wyodrębnia grupę przepisów lokalnych wydawanych na podstawie delegacji konkretnych ustaw. Są to przepisy typu rozporządzeń wykonawczych, ale o znaczeniu lokalnym, np.: podejmowanie przez rady gmin uchwal w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach, ponieważ gdy chodzi o obciążenia finansowe mieszkańców, uprawnienia rady gminy do ich nakładania nie może być domniemane, lecz musi znajdować podstawę w obowiązujących przepisach². Mimo to obciążenia finansowe mieszkańców mogą płynąć z ich samoopodatkowania się, jeśli potwierdzi to lokalne referendum³. W wypadku podjęcia uchwały o samoopodatkowaniu się na cele publiczne w drodze referendum mieszkańcy gminy również stanowią przepisy gminne. Przykładami aktów prawa miejscowego wydawanych przez radę gminy na podstawie delegacji ustawowych jest kompetencja do oznaczenia wysokości opłat za znakowanie zwierząt i wystawianie świadectw na podstawie przyznana na podstawie ustawy z 24.4.1997r. o zwalczaniu chorób zakaźnych, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej albo określanie przepisów porządkowych związanych z przewozem osób i bagażu poszczególnymi rodzajami środków transportu wg art. 15 ust. 5 i 6 ustawy z 15.11.1984r. Prawo przewozowe.

Prawo miejscowe ze swej istoty powinno uwzględniać swoiste właściwości terenu, dlatego delegacje ustaw powinny dawać radzie gminy jako organowi samorządu istotne „luzy". Np.: ustawodawca wyraźnie zastrzegł, że wojewodowie wydają przepisy (rozporządzenia) miejscowe na podstawie delegacji w sprawach o charakterze techniczno-organizacyjnym czy w sprawach szczegółowych. Ponieważ brak takiej klauzuli w ustawie samorządowej, o większej lub mniejszej swobodzie samorządu przy wydawaniu przepisów powszechnie obowiązujących na podstawie delegacji decydować będą ustawy zawierające te delegacje. Ustawa będzie zatem wskazywała organ właściwy do ich wydania, zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści.

Przedmiotem przepisów wydawanych na podstawie art.40 ust.2 SamTerU są sprawy organizacji i funkcjonowania gminy jako instytucji, ale wątpliwości budzi kwestia charakteru prawnego przepisów gminnych, o których mówi pkt 4. Przepisy te dotyczą zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej Adresatami mogą być obywatele, jako użytkownicy określonych urządzeń, np.: zasady korzystania z kąpielisk gminnych, parków gminnych. Problem polega na

2

1

' ustawa z 8.3.1990r. o samorządzie terytorialnym, Dz.U. Tekst jednolity

2

¹ wyrokNSAz 19 9.199Ir., ISA. 781/91

3

art. 12 ust. 1 SamTerU oraz ustawa z 11.10.1991r. o referendum gminnym tekst jedn. Dz.U. z 1996r. Nr 84, paz. 386