• fiskus - konstrukcja prawna pochodząca z praw rzymskiego; abstrakcyjna osoba prawna; stworzono taki podmiot, którego celem jest występowanie w imieniu władz publicznych w obrocie gospodarczym, np. pozwanie szpitala publicznego, afera z PZU i pozwanie skarbu państwa przez Eureko (które upadło przez kryzys finansowy i poszło na ugodę),
• urząd - ochrona interesu majątkowego państwa przed wszystkimi, także przed rządem i parlamentem, nadrzędny jest Interes państwa. Prokuratoria generalna i minister skarbu państwa (dwuwładza, prokuratoria - nazwa historyczna, występuje i dzisiaj ale z węższym zakresem).
Zasady budżetowe (gospodarki budżetowej):
• Zasada jedności formalnej - w danym czasie w danym państwie istnieć może tylko jeden budżet (fundusz, plan, akt), gdyż tylko wtedy jest możliwa kontrola nad rozdzielaniem pieniędzy publicznych, daje transparentnośó I przejrzystość. Na ogół jedność formalna nie jest spełniania, gdyż są różne para-budźety itp. Jak słyszymy że potrzebne są reformy finansów publicznych, częstym hasłem jest 'konsolidacja finansów publicznych', a więc nawoływanie do jedności materialnej
• Zasada jedności materialnej - zasada jednego funduszu środków, postulat zgodnie z którym dochody publiczne ze wszystkich źródeł tworzyć powinny jeden fundusz środków i następnie z tego funduszu dokonuje się wydatków stosownie do preferencji władzy publicznej. Działalność władz publicznych finansowana jest z podatków ogólnych, nie można wiązać określonych dochodów z określonymi wydatkami, czyli nie Jest możliwe uzyskanie efektywności pieniądza (bo nie ma związku między wydatkiem a przychodem). Ale z drugiej strony trzeba patrzeć na co władza wydaje i skąd ma np. środki z polowań na żubry przeznaczone na podróże zagraniczne wysokich urzędników państwowych.
• Zasada zupełności (powszechności) - formy powiązań podmiotów publicznych z budżetu, różne podejścia od mniej rygorystycznych do bardziej rygorystycznych; - - - - rygorystyczna - zgodnie z nią wszystkie dochody państwowych/publlcznych podmiotów powinny być dochodami budżetu państwa, a wszystkie wydatki państwowych/publlcznych podmiotów powinny być wydatkami budżetu państwa, jedyną dopuszczalną metodą finansowania (zgodnie z tą zasadą) jest finansowanie budżetowe bezpośrednie (w żargonie: budżetowanie brutto). Skutki ekonomiczne są takie, iż każda zmiana w dochodach, wydatkach, każdego podmiotu publicznego jest Jednocześnie zmianą budżetu, czyli przestrzeganie tej zasady prowadzi do sztywności (braku elastyczności), stosowana do lat 30-tych XX w. (wielki kryzys);
- Podejście mniej rygorystyczne - kiedy państwowe/publiczne podmioty są w jakikolwiek sposób finansowo powiązane z budżetem, czyli obok finansowania budżetowego bezpośredniego dopuszcza się finansowanie budżetowe pośrednie (budżetowanie netto), do lat 80-tych XX w. zaczęto nawoływać do rygorystycznego podejścia, jakie jest mniej więcej w Polsce (pół na pół)
• Zasady techniczno - budżetowe:
1. roczność - inaczej zasada okresu budżetowego, chodzi o pokazanie że dochody i wydatki to strumienie które płyną w określonym czasie, okresie którym Jest rok (w Polsce kalendarzowy, w niektórych państwach np. od 01.10 - 30.09), w Polsce pierwszy raz budżet wieloletni, perspektywa