24377

-    czas jako niepokonany los!!!, Czas jest Panem, który dokonuje zmian w istotach -jest tym, czego nie można zrozumieć, i tym od czego nie ma ucieczki. Czas jest przeznaczeniem (potokiem: gati) wszystkiego. Gdzież można pójść jeśli się nie chce postępować zgodnie z czasem? Czy zechcesz umykać od niego czy stać bez ruchu - nie umkniesz czasowi. Pięć zmysłów nie może go pojąć. Niektórzy mówią, że czas jest Ogniem, a inni że jest Panem Stworzeń (Pradżapati). Niektórzy wyobrażają sobie czas jako porę roku, inni jako miesiąc, dzień lub nawet moment [...]. Są tacy, którzy mówią, że jest to chwila (muhurta): ale to co jest absolutnie Jednym, ma wiele kształtów. Czas uznać trzeba za to, co kontroluje wszystko, co istnieje.

-    niepodzielny i wszechmocny czas, znajdujący się poza podzielnym i wymiernym czasem

-    czas przyczyną wszystkiego, czas tworzy i niszczy, wiąże ludzi swoimi pętami, powoduje radość i cierpienia ludzi bez względu na ich czyny. Człowiek pozostawiony losowi, nie ma wpływu na swoją dolę. Czas jako wielka niszczycielska siła niekiedy tożsama ze śmiercią.

-    duchowe pragnienie wyjścia poza czas

-    doktryna cyklicznej egzystencji (samsara) daje początek negatywnej koncepcji czasu

Metafora mówiąca o tym, że wyrazem kwintesencji indyjskiego doświadczenia jest czas i historia w postaci koła

-    to, że czas jest kołem i że wynika stąd powtarzalność historii, wcale nie implikuje, że czas jest nieskończony - wprost przeciwnie!!!

-    koło symbolem względności, ontologicznym ograniczeniem czasu, symbolem ograniczenia historii i względności zdarzeń. Okrąg nieograniczony, a koło nieokreślone. Tylko w jednowymiarowym lub dwuwymiarowym świecie.

Rzeczywistość ma inne wymiary i że człowiek musi przerwać otaczający go czas jeśli chce uratować siebie i osiągnąć . Człowiek musi uciec od panowania czasu nie biegnąc ku przyszłości, która będzie zawsze go wyprzedzać, ale musi to uczynić wyskakując z kręgu.

-    słowa oznaczające czas: większość słów ma znaczenie mocno związane z losem i śmiercią. Kala - boska moc lub moc boskości najwyższą i niszczycielską mocą, uosobioną śmiercią, związana z Śiwą, wielkim niszczycielem i Kali, boginią zniszczenia.

W Indiach rola świąt - kondensacje kosmicznego i mitologicznego czasu, jakość czasu świątecznego różna od czasu zwykłego - święto przedstawia sobą tak wielką koncentrację i kondensację czasu, że sam czas zostaje zapomniany. Udział w święcie oznacza wejście w prawdziwie zupełny, skondensowany czas, znaczy to wyjście poza czas i wkroczenie w wieczność.

-    różnica między wiecznością osadzoną w czasie skondensowanym w święcie, a wiecznością bezczasowej kontemplacji. Kontemplacja znajduje się poza czasem

-    czas Kala nie ma ani początku ani końca ( bo każdy akt stworzenia poprzedzony zniszczeniem poprzedniego stworzenia itd.)

-    wielkie cykle składają się z bezprzestannych, niezmiennych powtórzeń. Powtórzenia i cykliczność czasu nie oznaczają jego nieograniczoności, a określenia nieskończoności czasu