page0361

553

Roter — Rothschild

handlu, rzemiosł i nauk. Gramatyka ta jak na swój czas jest bardzo praktyczną i zadaniu swemu odpowiednią.

Roth (Michał), missyjonarz łotewski, jezuita, urodził się 1721 r. w Iluxcie w Inflantach, przyjęty do zgromadzenia w Wilnie 1737 r., cały się poświęcił nauce swych współziomków. Był lat kilka kaznodzieją w Dynaburgu, potem przez lat 36 missyjonarzem łotewskim z taką gorliwością i pożytkiem, iż go apostołem tego narodu nazywano. Umarł w Dagdzie 1785 roku. Wydał z druku Katechizm łotewski i Książkę do nabożeństwa w tymże języku. F. M. S.

RothC (August), znakomity spółczesny agronom, znany w literaturze roln.-czej pod przybranem nazwiskiem Franciszka Nowaka, urodził się w 1803 roku pod Głogowem. Po ukończeniu nauk szkolnych w ostatniem mieście, poświęcił się zawodowi gospodarczemu, w którym tak znaczne czynił postępy, iż w r. 1830 powierzono mu zarząd obszernych dóbr książąt Sułkowskich w wiel-kiem księztwie Poznańskiem, na któremto stanowisku, Rothe umiał zyskać powszechne zaufanie. W dobrach tych urządził szkołę rolnicza praktyczną. Zmarł w r. 1860. Zawód pisarski rozpoczął dziełkiem dla ludu pod napisem: Fra.nz Nowak, der wohlberathene Bauer (Głogów, 1830), a które z polecenia i kosztem rządu pruskiego przełożone zostało na język polski. Następnie wydał: Reeht.e Mitte in Bezieung auf die Landwirthschaft (Głogów, 1854). W dzie łku tein ostrzega młodych gospodarzy wiejskich, jak unikać przesady w stosowaniu świetnych na pozór teoryj. Inne jego prace są: Handhuah fur angehende Landwirthe (Berlin. 1841); I) Hager grube dęs Landmanns Gold-grube (Lissa, 1854). Od r. 1857 wydawał: Preussishe /andwirthschaftliche Dorfzeitung\ Volksbuch fur Schdfer (Wrocław, 1852).

Rothe (Ryszard), professor teologii przy uniwersytecie heidelbergskim, urodził się w Poznaniu 1799 roku. Po ukończeniu gimnazyjum w Wrocławiu, słuchał teologii w Heidelbergu i Berlinie. W 1823 r. został kapelanem przy poselstwie pruskiem w Rzymie, zkąd po pięciu latach powołany był na profes-sora teologii do Wittenberga, a w r. 1837 na professora tejże umiejętności do Heidelberga. Ważniejsze jego prace drukiem ogłoszone są: Die Anfange der christlichen Kir che und ikr er Verfassung (Wittenberg, 1837), w któ-rem czasy apostolskie i powstanie biskupstw opisał; pracy tej atoli nie dokończył. Innem znakomitem jego dziełem, jest: Theologisohe Etik (Wittenberg, 1845—1848, 3 tomy), którą słusznie obok głębokich prac Schleiermacher’a postawić można. Napisał także dwa pomniejsze traktaty: De disciplinae ar-ca ni, quae dicitur in Ecclesia origine, (Heidelberg, 1841) i De primordiis culius sacri ChisHanorum (Bonn, 1851).

Rothschild, największy i najbogatszy z istniejących dziś domów handlowych, założony został przez Mayera Anzelma Rothschild urodzonego r. 1743 w Frankfurcie nad Menem. Syn zwyczajnego handlarza, żyda, sierota w 11 roku życia, uczył się A.nzelm w szkole w Fiirth, poczem zajął się pracą w jednym z kantorów frankfurckich, a następnie czynny był u bogatego wekslarza w Hannowerze. Wróciwszy do Frankfurtu, ożenił się t-i i małym przez oszczędność nagromadzonym kapitałem rozpoczął czynności na własną rękę. Wkrórce wiadomości jego, niezmordowana pracowitość, wypróbowana rzetelność i punktualność w dopełnieniu powierzonych mu zleceń, pomnożyły je a oraz podniosły jego kredyt i zamożność. Wielki wpływ na następny szeroki zakres jego działalności handlowej, wywarły stosunki jego z ówczesnym landgrafem Heskim (później elektorem) Wilhelmem I, który r. 1801 dostrzegłszy w niin człowieka prawego i pożytecznego, mianował go swym ajentem na-

enctklopedyja tom 7Txn    o<i