24443

Rośliny i bakterie zawierają także bardziej złożone kwasy tłuszczowe, które mogą posiadać łańcuchy o nieparzystej liczbie atomów węgla, rozgałęzienia ty ch łańcuchów a także różnorodne grupy funkcyjne takie jak np. acetylenowe, epoksy-, hydroksy- czy też keto- a nawet pierścieniowe (cyklopropenowe, cyklopentenowe czy furanowe).

Dla opisu nienasyconych kwasów tłuszczowych stosuje się dwa systemy:

„Chemiczny” = atomy węgla liczone są od grupy karboksylowej a zazanaczany jest atom węgla wiązania podwójnego najbliższy tej grupie.

n.p. 18:2 A9,12 lub kwas cis-9, cis-12-oktadekadienowy (kwas linolowy). Konfiguracja wiązań podwójnych jest zwykle cis (Z) ale może być również trans (E).

„Biochemiczno-fizjologiczny” = pozycja wiązań podwójnych jest liczona od grupy metylowej kończącej łańcuch, n.p. n-x, gdzie x jest pozycją pierwszego od końcowej grupy CHi wiązania podwójnego a ostatniego w stosunku do grupy COOH. Z tej pozycji można wywnioskować pozycje innych wiązali podwójnych przez dodanie 3 (dla nie skoniugowanych wiązań) lub 2 dla wiązań skoniugowanych, nie przedzielonych resztą metylenowy.

Tak więc kwas linolowy, czyli kwas cis-9, cis-12-oktadekadienowy jest nazywany 18:2 (n-6). Używa się również oznaczenia co (omega).

z

z

CHj(CH₂)₄CH=CHCHjCH=CH(CH₂)₇COOH

COOH

linolcic acid, 18:2 (9ż, 12Z), 18:2 (n-6) cis-9, m-12-octadecadienoic acid