24545

H. Markiewicz: Narrator i autor

każda wypowiedź to następstwo działań psychofizycznego sprawcy - autora, autorstwo może być zbiorowe, autor może wykonywać pomysły innych osób; wypowiedź autora może ulec przekształceniom;

-    autor zewnętrzny - może być rekonstruowany jako realny człowiek, można zajmować się 1 z jego ról społecznych, można stworzyć jego osobowość twórczą na podstawie postaw i przekonań istotnych ze względu na wypowiedź;

-    osobowość publiczna autora zewnętrznego - dane personalne i biograficzne, upowszechnione, które stały się faktem społecznym - w świadomości społecznej zespoliły się z jego nazwiskiem i uczestniczą jako tło percepcyjne dla jego wypowiedzi; autor ujawniający się w samej wypowiedzi (ujawniany przez działania interpretacyjne czytelnika / badacza) - przeważnie nazwany na początku / końcu wypowiedzi -podmiot dokonujący tekstotwórczych operacji, osobowość implikowana przez właściwości wypowiedzi; może różnić się od osobowości autora zewnętrznego; autor wewnętrzny = podmiot tekstowy. Odrębność autora wewnętrznego i podmiotu tekstowego ujawnia się w utworach literatury pięknej, posługujących się fikcją;

Kayser - narrator to rola autora;

Okopień-Sławińska - autor wewnętrzny to nie to samo, co podmiot liryczny czy narrator;

-    Wayne C. Booth - narrator nieupostaciowany = autor;

narrator odrębny (fingowany) - ten, którego dane personalne są niezgodne z autorskimi; gdy pojawiają się oceny / poglądy niezgodne z autorskimi. Kategorię narratora fingowanego można udowodnić. Kategorię narratora autorskiego - tylko falsyfikować.

Narrator I i III osobowy. Stanzel wprowadził jeszcze narratora personalnego -mediatyzującego - opowiadającego w III osobie, ale utożsamiającego się z określoną postacią ulwom. Genette wyeksponował perspektywę narracyjną i głos narracyjny (rozróżnienie między pytaniem kto patrzy i kto mówi).

Narracja jednopodmiotowa:

zróżnicowanie narratorów wyznacza sposób przekazu narracji (mówiona - sposób brzmieniowy; pisana - sposób napisowy. Też: narracja mówiona odtwarzająca uprzednio zredagowaną narrację pisaną, narracja pisana, imitująca mówioną); ze względu na modalność - narrator autorski (^narrator wewnętrzny) i narrator fingowany (odrębny od autora wewnętrznego). Narrator autorski - asertujący lub fingujący. Asertujący - mówi szczerze albo nie, mówi prawdę albo nie, ale zawsze przekazuje treści wypowiedzi jako swoje przekonania. Fingujący - wytwarza fikcję literacką, quasi-sądy (q-s to też zdania relacjonujące, przytaczające tok myśli i doznań innych);

s. 97. narratora fingującego, który w pełni upodabnia swą wypowiedź do zakresu poznawczego i cech gatunkowo-stylistycznych wypowiedzi asertowanych można nazwać narratorem pseudoasertującym;

narrator fingowany - to podmiot tekstowy, który przez swoje cechy oddala się od autora, najczęściej występuje jako narrator asertujący relatywnie (ze swojego stanowiska), modalność narratora często jest niewyraźna.

1