Szkody wyrządzone przez alicni iuris
- popełnione za wiedzą lub na polecenie zwierzchnika -
odpowiadał zwierzchnik, sprawca był tylko przedłużeniem jego ręki
- odpowiedzialność noksalna - za delikty popełnione bez wiedzy zwierzchnika
- odpowiadał zwierzchnik, bo alieni iuris nie mieli zdolności majątkowej
- acliones noxales - powództwa noksalne, przeciw zwierzchnikowi familijnemu
z powodu szkód wyrządzonych przez osoby podległe jego władzy
- stosowane zamiast odpowiednich powództw z dełiktu i quasi-...
- zwierzchnik mógł zapłacie należne odszkodowanie i karę prywatną
- albo wydać sprawcę w mancipium, musiał odpracować szkodę
- prawo klasyczne - nie można wydać córki
- Justynian - można wydać tylko niewolnika
Szkody wyrządzone przez zw ierzęta
Od autora skryptu - może się to wydawać dziwne i absurdalne, ale tak jest w Kolańczyku <8>
- właściciel odpowiadał tylko wtedy, gdy zwierzę wyrządziło szkodę wbrew swojej naturze
- odpowiedzialność ograniczona do wartości zwierzęcia,
gdyż właściciel mógł wydać je poszkodowanemu
- odpowiedzialność zaostrzona w przypadku zwierząt szczególnie niebezpiecznych,
np. wilk, lew, pantera (pamiętamy, że Rzymianie lubili egzotyczne drapieżniki)
- wartość wyrządzonej szkody przy szkodach osobistych
- in duplum przy szkodach materialnych
- aclio de pauperie - powództwo przeciw właścicielowi zwierzęcia
z powodu wyrządzonej przez nie szkody