25289

w rozległy obszar Wewnętrznych Nizin obejmujących na połndniowym-zachodzie Wewnętrzne Płaskowyże (wyżyna Ozark i góry Ouachita).

-    Od wschodu Niziny Wewnętrzne ograniczone są łańcuchami starych gór Appalachów (Mitchell 2037 m). opadających przedgórzem (Piedmont) ku nadbrzeżnym nizinom.

-    Pół noco-wschód ni a część Ameryki N (Labrador) zajmuje Płaskowyż Lauretański.

-    Większe obszary nizin nadmorskich leżą wokół Zatoki Hudsona (Nizina Hudsońska), nad Oceanem Atlantyckim (Nizina Atlantycka) i Zatoką Meksykańską (Nizina Zatokowa i nizina na półwyspie Juka tan).

Budowa geologiczna:

-    Najstarszą częścią Ameryki N jest tarcza kanadyjska (lauretańska); zbudowana z prekambryjskich skał metamorficznych i magmowych (głębinowych i wylewnych), sfałdowanych w kilku orogenezach prekambryjskich i następnie zdenudowanych.

-    Na zachodzie i południu od Wielkich Jezior skały pnekambru zanurzają się pod pokrywę skał osadowych paleozoiczno-kenozoicznych i tworzą wspólnie z turni platformę prekambryjską; Rozprzestrzenia się ona na zachód do Gór Skalistych, na wschód do Appalachów, na południe po rzeki Arkansas i Ohio.

-    Od wschodu i południowego wschodu do tarczy kanadyjskiej przyrasta łańcuch gór powstałych w orogenezach kaledońsłóej i hercyńskiej;

Ciągnie się on wzdłuż wschodniej Grenlandii, przez Appalachy do Niziny Zatokowej, gdzie głęboko zdenudowany jest podłożem, na którym osadziła się pokrywa skał mezozoiczno-kenozoicznych tworząc wraz z podłożem platformę paleozoiczną.

-    Qd zachodu dq plątfgrw prękambiyiskjgj i pąlgQ?Qi«nei ptzyrastają Kordyliera składające się z dwóch łańcuchów powstałych w orogenezie alpejskiej: na wschodzie Góry Skaliste, sfałdowane pod koniec kredy (Laramidy), na zachodzie- Góry Nadbrzeżne, sfałdowane w trzeciorzędzie.

-    W karbome rozpoczęło się oddzielanie Ameryki N od Europy;

Do końca kredy tworzyły one razem prakontynent zwany- Laurazją.

-    Główne bogactwa naturalne: rudy żelaza, uranu, cynku i ołowiu, manganu, wolframu, rtęci, srebra, niklu, miedzi, tytanu, molibdenu, kobaltu, złoto, platyna, węgiel kamienny i brunatny, fosforyty, ropa naftowa, gaz ziemny, magnezyty, sole potasowe, siarka, boksyty, azbest.

Klimat:

-    W Ameryce N występują wszystkie strefy klimatyczne: od podrównikowej w Ameryce Środkowej, przez zwrotnikową, podzwrotnikowa, umiarkowaną ciepłą i chłodną, do strefy klimatów okołobiegunowych na krańcach północnych.

-    Połudrukowy przebieg łańcuchów górskich w Ameryce N powoduje, że wpływ Oceanu Spokojnego ograniczony jest do wąskiej strefy nadbrzeżnej, wpływ zaś Oceanu Atlantyckiego, sięgający dalej w głąb kontynentu, wygasa w znacznym stopniu na linii Appalachów.

-    Roczna suma opadu do poniżej 500 mm na połndniowym-zachodzie (w pustynnych obszarach na północy od nasady Półwyspu Kalifornijskiego i nad Zatoką Kalifornijską miejscami poniżej 100 mm), 500-1200 mm na południowym-wschodzie, do około 4000-5000 mm na południu (na wybrzeżu Morza

2