17950

Actori incumbit probatio - na powodzie spoczywa ciężar dowodu.

Actus simulatus nullius est momenti - czynność prawna pozorna jest nieważna.

Adoptio naturom imitatur - adopcja (przysposobienie) naśladuje naturę, tzn. że stosunki między adoptującymi a adoptowanymi powinny być ukształtowane na podobieństwo stosunków między naturalnymi rodzicami i dziećmi.

Agendo nemo causam suam facit deteriorem - poprzez wystąpienie ze skargą (powództwem) nikt nie pogarsza swojej sprawy.

Agere non valenti non currit praescriptio - przedawnienie nie biegnie względem tego, kto jest niezdolny do dochodzenia swych roszczeń przed sądem.

Alimenta cum vita finiuntur - obowiązek świadczenia alimentów ustaje wraz z końcem życia.

Alteri stipulari nemo potest — nikt nie może zobowiązywać się za kogoś innego.

Alterius contractu nemo obligatur - nikt nie staje się zobowiązany poprzez umowę innej osoby; umowa dwóch osób nie zobowiązuje trzeciej.

Ambigultas contra stipulatorem - dwuznaczność w zobowiązaniu działa przeciwko wierzycielowi; szersze rozumienie: dwuznaczność sformułowań w umowie działa przeciwko temu, kto dwuznaczności użył.

Ambulatoria est voluntas testatoris usque ad mortem - wola testatora (spadkodawcy) może być zmieniona aż do śmierci.

Arbiter nikli extra compromissum facere potest - arbiter (sędzia polubowny) nie może wykroczyć poza postanowienia zapisu na sąd polubowny.

Audiatur et altera pars — należy wysłuchać i strony przeciwnej, tzn. w procesie nie można poprzestać na wysłuchaniu jednej tylko strony, lecz należy obu wysłuchać. Zasada procesu kontradyktoryjnego.

Bis de eadem re agere non licet - nie wolno procesować się dwa razy w tej samej sprawie.

Bis de eadem re ne sit actio — nie można wytaczać ponownego powództwa w tej samej sprawie,już raz rozstrzygniętej prawomocnym wyrokiem. Inna wersja sentencji poprzedniej.

Casum sentit dominus - właściciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia przypadkowego, powodującego uszkodzenie lub zniszczenie rzeczy.

Cautela abundans non nocet — nadmierne zabezpieczenie nie szkodzi.

Caveant consules ne quid detrimenti respublica capiat — niechaj czuwają konsulowie, by republika