25538

•    Działanie KLUBÓW - b. sformalizowane i specjalistyczne, np. aktorskie, literackie. Powstawały w Londynie.

•    Początek LOŻ MASOŃSKICH

•    Przemiana tradycyjnych gatunków literackich , pisarze zaczęli pisać o wszystkim, byli wielostronni . Poza tym zwiększyła się ilość odbiorców.

GŁÓWNE GATUNKI OŚWIECENIOWE :

•    Proza narracyjna - najbardziej atrakcyjna dla wszystkich odbiorców

•    OPOWIASTKA FILOZOFICZNA - wzięte z opowieści

•    Encyklopedie - uważane za literaturę piękną

•    „Słownik historyczno - krytyczny" - Pierre Bayle

•    „Słownik rozumowany nauk ,sztuk i rzemiosł" - D. Diderot (początkowo -niezrozumienie, szerzy materializm i nakłania do buntów gł. religijnych)

•    Esej - początek, „Rozmowy zmarłych" - BERNARD FONTENELLE - esej dialogowy postaci znanych dawnych i współczesnych. Czerpał z niego Monteskiusz.

•    Diderot - „Myśli filozoficzne" , „Myśli o kontemplacji przyrody"

•    ESEJ HISTORYCZNY - WOLTER - „Szkic o obyczajach i duchu narodów"

•    Rosseau - „ Rozprawa o naukach i sztukach", „Rozprawa o początku nierówności między ludźmi" , „Listo widowiskach" - krytyka teatru

•    Powieść epistolama - „Julia albo Nowa Heloiza"

•    Pamiętniki - sensacyjne, „Kubuś Fatalista", „Zakonnice". „Kuzynek mistrza Rosseau" ( b. satyryczny dialog, krytyka wszystkiego, model człowieka klasycznego )

NOWA HELOIZA - J.J ROSSEAU

•    1756-1758

•    najpełniejszy wyraz sentymentalizmu

•    początkowo przyjęta b. nieżyczliwie

•    sprzeciwiała się racjonalizmowi, wyznawała kult serca

•    romans uczennicy i nauczyciela - Julii i Saint-Preux

•    powieść epistolarna - ich wzajemne listy

•    romans

MARKIZ DE SADE - „Justyna, czyli nieszczęście cnoty"

„Przygody Robinsona Cruzoe" - 1719 r. Defoe - Cel - ukazanie, jak człowiek pozbywszy się cywilizacji może zjednać się z naturą

•    Jonathan Swift - twórca narodowy Irlandii

•    „Jonathan Swift pod pręgierzem" - Jacek Kaczmarski

•    Henry Fielding - poeta narodowy Anglii, „angielski Homer" , parodysta, satyryk, wiele tekstów prozatorskich. „Dzieje wielkiego Jonathana Wilde'a" .