25770

■    kontrakty nazwane:

o formalne przyrzeczenie (stipulatio) o pożyczka ([mu tu urn) o użyczenie (commodotum)

o umowy chronione skargami zawartymi w tytule edyktu:

■    przechowanie (depositum)

■    powiernictwo (fiducia)

■    zlecenie (mandatum) m spółka (societas)

■    sprzedaż (emptio venditio)

■    locatio-conductio (odpowiadające najmowi i dzierżawie)

■    kontrakty nienazwane (określenie ukute w średniowieczu):

o powstanie zobowiązań wzajemnych (I w ): świadczenie jednej strony wiązało się z powstaniem zobowiązania do adekwatnego świadczenia strony drugiej:

■    daję, abyś dał (do ut des)

■    daję, abyś czynił (do ut facias) m czynię, abyś dal (facio ut des)

■    czynię, abyś uczynił (facio ut facias) m pacta vestita - umowy rodzące źródło zobowiązań

o sytuacja w której nieformalne przyrzeczenie jednej osoby, skierowane wobec innej rodziło w pewnych sytuacjach nowe zobowiązanie (przyrzeczenia spłaty czyjegoś długu, wykonanie obowiązku arbitra)

■    konstytucja cesarza Leona z 472r.:

o stypulacja będzie rodziła zobowiązanie niezależnie od tego, jakich użyło się w niej słów w celu osiągnięcia porozumienia o istotą jest, że strony mogą dowolnie układać treść stypulacji o swoboda ograniczona była prawem, porządkiem publicznym i obyczajami

■    w średniowieczu pojawiła się zasada, że należy wykonywać nawet zobowiązania płynące z gołych umów, co stanowiło podwaliny pod zasadę pacta sunt sen anada

■    w prawie natury umowa stanowiła źródło zobowiązania, jej dotrzymanie wynika z praw natury

■    w dzisiejszych kodeksach swobodę umów ograniczają zasady wypływające z dobrych obyczajów (BGB) czy zasad współżycia społecznego i natury umowy (KQ a także bona fides, boni mores, ratio na tu rai ia (dobra wiara, dobry obyczaj, natura czynności)

Zobowiązania naturalne

■    Geneza:

o Wprowadzone przez Juliana

o Wynikało z rozróżnienia na ludzi wolnych i nicwolnych oraz sui iuris i alieni iuris

m Niewolni i osoby podległe władzy agnacyjnej byli pozbawieni zdolności majątkowej, wykonanie przez nich umów nie mogło być egzekwowane

■    Dlatego „raczej z natury niż z prawa cywilnego” niewolnik może być dłużnikiem swojego pana

■ Istota: