26164

■    Osobowość modalna - typ osobowości występujący najczęściej w danej populacji. Jest. a w każdym razie może być kategorią empiryczną, drogą zaś do jej poznania są analizy statystyczne. Biorąc osobowość modalną, skupia sięuwagę na częstości występowania w danej zbiorowości pewnych cech psychicznych i ich powiązali

■    Osobowość człowieka nowoczesnego -otwartość na nowe doświadczenia i łatwość akceptacji zmian, z czym wiąże się innowacyjność i gotowość podejmowania tyzyka, rozbudowana potrzeba osiągnięć, negowanie fatalizmu i przekonanie o możliwości zapanowania nad siłami przyrody; orientacja na teraźniejszość i przyszłość, aspiracje oświatowe i zawodowe, dążenie do zdobywania szerokich informacji, umiejętność kalkulowania

■    Usytuowanie w społeczeństwie wpływa na system wartości -członkowie różnych klas społecznych z racji zróżnicowanych warunków życiowych, którymi się cieszą, zaczynają postizegać świat na różne sposoby, rozwijają w sobie odmienne wyobrażenia o rzeczywistości społecznej, różne aspiracje, nadzieje i obawy, a także odmienne idee

ROLA SPOŁECZNA

■    Pozycja społeczna - sposób usytuowania człowieka w zbiorowości.

O Przypisana - to taka, na których zajmowanie człowiek nie ma żadnego wpływu, które są mu wyznaczone bez udziału jego woli wraz z urodzeniem i od których w zasadzie nie ma ucieczki

O Osiągana - to taka, którą sam zdobywa, a także taka, która wprawdzie może być narzucona (wojsko), ale na których zajęcie ma jakiś wpływ

■    Rola społeczna -1 - zespół praw i obowiązków związanych z daną pozycją II - schemat zachowania związanego z pozycją, scenariusz pozycji, jej element dynamiczny, zachowaniowy.

■    W konstrukcji roli można wyróżnić trzy elementy

O Zachowania nakazane - np. zapewnianie dziecku opieki i warunków rozwoju

O Zakazane - np. katowanie i głodzenie dziecka

O Margines swobody - zakres i stopień okazywania uczuć, opowiadanie bajek , całowanie na dobranoc itd.

■    Konflikt ról - kiedy różne role wymagają w tym samym czasie sprzecznych ze sobą zachowań

DWA KIERUNKI ZAINTERESOWANIA ROLĄ SPOŁECZNĄ

■    Podejście funkcjonalno-strukturalne - to zainteresowanie rolami jako czynnikami porządkującymi rzeczywistość społeczną i składnikami struktury społecznej..

O Dzięki temu, że role określają, jak powinna się zachowywać osoba zajmująca daną pozycje, pozwalają orientować się, czego można oczekiwać w poszczególnych sytuacjach.

O Role społeczne , są czynnikiem stabilizującym społeczeństwo. Przeciwdziałają zmianie, chociaż jej nie wykluczają.

O Role to coś zewnętrznego w stosunku do człowieka, to rodzaj stwarzanych przez społeczeństwo gotowych ubrań

O Robert Merton > z każdą pozycją związana jest nie jedna rola. ale cały ich zespół ( pojęcie zespołu ról)

■    Podejście interakcyjne- role społeczne pojmowane są nie jako coś gotowego i z zewnątrz narzucanego człowiekowi, ale jako coś, co wciąż powstaje w procesach międzyosobniczych interakcji

O Zwolennicy tego podejścia zwracają uwagę nie na to, jakie role są, ale na to, jak są odgrywane. Nie interesuje ich miejsce roli w strukturze społecznej, ale to. jaki kształt przybiera rola w toku odgrywania jej przez poszczególnych aktorów, a także w ich relacjach z różnymi partnerami.

O Zachowania niew erbalne - miny. gesty itp.

ROLA SPOŁECZNA A OSOBOWOŚĆ

■    Przyjmując nowe role, człowiek dopasowuje je nie tylko do swoich wcześniejszych ról, ale również, a może nawet przede wszystkim do siebie samego: do swoich zamiłowań i zdolności, a więc do swojej osobowości.

■    Człowiek ucząc się ról, przyswaja je sobie jako część swojego ja i czyni je elementami stnikmry własnej osobowości.