26518

krzywdy.

-    ograniczenia osób mogących dochodzić zemsty (np. Ruska Prawda) i na których można dokonywać zemsty (tendencja do ograniczania odpowiedzialności zbiorowej, np. Lex Gundobada, Kodeks Euryka, choć w praktyce ponosiło się ciężar okupu za przodków -wg prawa rybuarskiego do trzeciego pokolenia.)

Pojęcie przestępstwa, Charakter odpowiedzialności,

-    Przestępstwo ujmowane jako krzywda (niezależnie czy była to zbrodnia w rozumieniu dzisiejszym czy niewypełnienie zobowiązania)

-    Odpowiedzialność obiektywna (za zewnętrzne przejawy) bez uwzględnienia innych okoliczności > odpowiedzialność bez uwzględniania stopnia winy i bezkarność usiłowania.

-    tendencje do subiektywizacji pod wpływem prawa rzymskiego i doktryny Kościoła (ujęcie przestępstwa jako grzechu - zawinionego złamania prawa boskiego)

*    np. czasem odmienna kara za przypadkowe czy nieświadome działanie jak w Edykcie Rotara obowiązek przyjęcia okupu w określonej wysokości bez możliwości wróżdy.

*    zaczątki uwzględniania okoliczności popełnienia przestępstwa jak umyślność w przypadku próby ukrycia przestępstwa zagrożona wyższą karą lub instytucja początku zwalniająca z odpowiedzialności (np. Ruska Prawda - oczyszczenie się przysięga po dokonaniu przestępstwa w odpowiedzi na początek), bezkarność zabójstwa w czasie legalnej wróżdy, wywołańca, czy nocnego złodzieja o ile został ten czyn ujawniony przez sprawcę (ciało wystawione na drodze publicznej, obwieszczenie sąsiadom).

*    pozostałości odpowiedzialności zbiorowej - np. opole, nakaz zapłacenia okupu za przestępstwo przodka, odpowiedzialność rodziny przy niektórych przestępstwach jak zdrada.

-    stopniowa indywidualizacja kary dzięki wpływom prawa rzymskiego i doktryny Kościoła.

-    Przejawem obiektywnego charakteru odpowiedzialności -» ta sama kara za współsprawstwo i poplecznictwo.

-    Brak odpowiedzialności za usiłowanie lub możliwość odpowiadania za bardzo wczesne stadia czynu o ile były dostrzegalne.

-    Nie znano konstrukcji usiłowania, choć pewne przestępstwa były uznawane za przestępstwa sui generis, jak "zadanie trucizny" w prawie salickim, Edykcie Rotara, czy za wyciągnięcie miecza z zamiarem ugodzenia kogoś, nawet bez dokonania czynu w prawie burgundzkim, czy "naradzanie się na czyjeś życie" w prawie longobardzkim.

Kary państwowe (publiczne),

-    powstanie kar publicznych wiązało się ze stosowaniem w czasach pierwotnych kary wyjęcia spod ochrony rodu -»jedną z jej form było zabicie, konfiskata mienia, wygnanie.

-    kara publiczna jako odpłata za wyrządzone zło, ale wciąż nie współmierna do wagi czynu, choć nie tak nieograniczona jak zemsta rodowa.

-    kary talionu i wynikających z nich kary odzwierciedlające np. Edyka Rotara - śmierć dla kobiety zabijającej męża

-    kara śmierci - różne sposoby (powieszenie, ścięcie, ukamienowanie, utopienie, spalenie) > funkcja odstraszania (prewencja generalna i szczególna)

-    Kary mutylacyjne jako samoistne lub dodatkowe lub zastępcze.

-    Wyjęcie spod prawa (proskrypcja) - możność bezkarnego zabicia

-    Zaoczne skazanie na śmierć - możność bezkarnego zabicia

-    Wygnanie z kraju często połączone z konfiskata mienia lub zniszczeniem majątku skazanego (np. Ruska Prawda nie przewidywała kar śmierci czy okaleczenia ale wygnanie z kraju wraz z rodziną wraz z zaborem mienia). Z czasem kara konfiskaty jako kara samoistna (szczególna forma - "złupienie" grabież dobytku i zniszczenie domu)

-    wykupienie się od kary publicznej - jako możliwość majątkowej rekompensaty za