2673

prawa odzwierciedlającego istniejące więzi społeczne (ustawodawca jako protokolant istniejącego stanu rzeczy).

Zainteresowania badawcze konserwatystów:

a)    w badaniach należy przede wszystkim skupić się na sferze irracjonalnej czyli działaniu spontanicznym, przedrefleksyjnym np.:

-    religia - nie jako zespół dogmatów, lecz przynależna określonemu społeczeństwu

-    zwyczaje, obyczaje (pochodne religii)

-    język jako specyficzna cecha danej zbiorowości folklor

b)    w mniejszym stopniu należy interesować się sferą działań świadomych np.: prawem czy reformami

Cechy teorii konserwatystów:

a)    organicyzm czyli ujmowanie społeczeństwa, grupy jako całości złożonej z różnych elementów połączonych w jedno

b)    mechanicyzm - elementy powstające osobno, złożone tworzą jeden mechanizm

c)    konserwatyzm oznaczał krytykę utopizmu i ujmowania pojęć abstrakcyjnych (religia, społeczeństwo jako takie nie mają racji bytu)

d)    nie ma uniwersalnych praw odnoszących się do wszystkich społeczeństw (praw ponadczasowych) zamiast tego jest historyczny punkt widzenia umiejscawiający rzeczywistość w konkretnym czasie i miejscu

e)    odkrycie czynników irracjonalnych w życiu społecznym

f)    odkrycie i badania nad małymi gnipami społecznymi

2. Liberalizm

Jako koncepcja społeczna wywodzi się z teorii umowy społecznej. Jako nurt intelektualny wiąże się z obszarem anglojęzycznym (Jeremi Bentham, John Steward Meall). Liberalizm w polityce wydaje się bliski konserwatyzmowi (jeden i drugi odrzuca radykalizm). Liberalizm - racjonalizm

a)    jednostki ludzkie cechuje racjonalizm (wybiorą to, co będzie optymalne z ich punktu widzenia)

b)    liberalizm tworzy abstrakcyjne wizje poszczególnych społeczeństw, którym jednostki ludzkie miałyby się podporządkowywać (wybierając to co najlepsze)

c)    pojęcie sprawiedliwości abstrakcyjne, stworzone po to by jednostki podporządkowywały się

d)    uniwersalizm - jednostki nie są identyczne, ale podobne

e)    psychologia więcej powie o rzeczywistości społecznej niż nauki historyczne Liberalizm stanowi przykład nominalizmu socjologicznego (dążenie do własnego celu, egoizm). Wizja rzeczywistości społecznej jest podobna do tej stworzonej przez Hobbesa -trwa ustawiczna wojna wszystkich ze wszystkimi.

2