26828

dokona klasyfikacji stanu badanego obiektu, to mamy już do czynienia z procesem zwanym diagnozowaniem. W zależności od przyjętego stopnia szczegółowości diagnozowania, może ono dotyczyć zarówno orzekania o przyczynach zaistniałego stanu jak i prognozy odnoszącej się do możliwości dalszego użytkowania badanego obiektu. Można zatem powiedzieć, że na proces diagnozowania składa się proces mierzenia i proces analizy oraz wnioskowania na podstawie uzyskanych z pomiaru wielkości.

Jeżeli w wyniku przeprowadzonej diagnozy, stosowne układy logiczne automatycznie podejmują właściwe decyzje, dotyczące zarówno maszyny jak i realizowanego przez nią procesu, to mamy do czynienia z procesem nadzorowania. W dobie powszechnej automatyzacji pracy maszyn i urządzeń wielu branż przemysłowych, nadzorowaniu przypada szczególna rola. W zależności od zakresu nadzorowanych funkcji i liczby monitorowanych wielkości mówi się o pełnej lub częściowej automatyzacji pracy określonych maszyn lub urządzeń. Sam wynik procesu nadzorowania można zaś określić jako syntezę procesu mierzenia, procesu diagnozowania i procesu podejmowania decyzji (p. rysunek 9.1).

Rys. 9.1. Współzależność procesów: mierzenia, diagnozowania i nadzorowania

Jedną z często występujących form nadzorowania jest adaptacyjne sterowanie pracą maszyn. Polega ono na ciągłym monitorowaniu określonego parametru (siły. ciśnienia, temperatury), porównaniu mierzonej wielkości z zadanym wzorcem i stosownie do wyników tego porównania, wydawaniu maszynie poleceń, mających na celu osiągnięcie założonego kryterium (np. wydajności, jakości, itp.) realizowanego przez nią procesu. Cele jakie stawia się przy nadzorowaniu można zazwyczaj osiągnąć stosując bardzo ogólne, dwustanowe diagnozowanie, nie wymagające złożonego wnioskowania. Jeżeli jednak weźmie się pod uwagę złożoność struktur maszynowych i automatycznie realizowanych przez nie procesów, to kompleksowe nadzorowanie wymaga wielotorowego mierzenia i kontrolowania stanów, co znajduje swoje wyraźne odbicie w konstrukcji, układów sterowania i w koszcie wszelkiego rodzaju automatów.

9.3. Rodzaje diagnostyki technicznej

W trosce o większą niezawodność, efektywność, jakość i bezpieczeństwo funkcjonowania maszyn i urządzeń mechanicznych z problematyką diagnostyki technicznej, spotykamy się we wszystkich fazach ich tworzenia i eksploatacji (p. rysunek 9.2).

9.3.1. Aspekty diagnostyczne w procesie konstruowania maszyn

Rozwój techniki diagnostycznej oraz upowszechnienie jej zastosowania, uzasadnia potrzebę