teoretyczno-metodologiczne, zbiory twierdzeń teoretycznych (praw) i wyniki empiryczne są ściśle powiązane.
Teorie mogą mieć charakter konkurencyjny - np. dwie teorie mogą tłumaczyć jakieś zjawisko na różne sposoby. Mogą mieć również charakter komplementarny, gdy uzupełniają się w tłumaczeniu zjawiska.
Socjologia jest to nauka o społeczeństwie - socjolog może pojawić się wszędzie tam, gdzie ludzie żyją obok siebie i na siebie oddziaływują (tzw. interakcje społeczne). Socjologa interesują całe sekwencje zjawisk, a nie pojedyncze przypadki - poszukuje ona prawidłowości działania, powstawania, utrzymywania się, przekształcania wzajemnych oddziaływań ludzi na siebie. Narzędziami socjologii są wywiady i obliczenia matematyczne.
"Zadanie [...] socjologii jako nauki jest badanie współżycia społecznego [...]" - socjologia interesuje się przede wszystkim człowiekiem o tyle, o ile jest on w swoim postępowaniu i właściwościach zdeterminowany przynależnością do tych zbiorowości. Socjologia powinna stanowić syntezę i uogólnienie wiedzy o człowieku we wszystkich jego stosunkach i uwarunkowaniach społecznych. Socjologię zaliczamy do empirycznych nauk społecznych. Bada ona struktury współżycia zbiorowego bądź to z perspektywy działającego osobnika, jego motywacji, pozycji i pełnionych ról, bądź też z perspektywy struktur, instytucji i mechanizmów ogólnospołecznych.
Socjologia ogólna zajmuje się objaśnianiem i rozwijaniem podstawowych pojęć, takich jak "grupa", "klasa", "organizacja formalna", "władza", "stratyfikacja" itp.
Socjologie szczegółowe - socjologia prawa, wolnego czasu, zdrowia, organizacji, języka, sportu, polityki, sztuki, wsi, wojska, nauki.
Thomas i Znaniecki opublikowali książkę pt. "Chłop polski w Europie i Ameryce"
Błędy w potocznej socjologii
1. milcząco zakłada się, że wystarczy żyć w jakimś czasie czy społeczeństwie, żeby znać wszystko, co się działo.
2. analizowana rzeczywistość pod kątem zamierzonego celu.
3. rozpatrywanie faktów w izolacji od szerszych zagadnień i okoliczności.
Funkcje socjologii
diagnostyczna (może być podstawą diagnozowania stanu społecznego)
wyjaśniająca ("Dlaczego tak jest?") prognostyczna (przewidywania)
ideologiczna / humanistyczna (związana z kształtowaniem ludzkich zachowań)