o Wg. tego pososbu podziału wyszukiwano w antycznej praktyce prawnej szukano różnych typów umowy. (Edyk to praktyka)
Inne modele podziału
o Edykt pretorski w prawie justyniańskim już nie ma znaczenia, traci on znaczenie; stopniowo straci też znaczenie podział gajański. Ogólnie tendencja jest taka, aby zobowiązania było konsensualne, dobrej wiary. Jest to charakterystyczne także dla współczesnych kodyfikacji cywilnych. Także w ramach nauki prawa powszechnego są różne propozycje uporządkowania różnych typów umów. o Jednostronne zobowiązujące np. pożyczka, bo tylko dłużnik jest zobowiązany do zwrtou tego, co pożyczył; dwustronnie zobowiązujące np. sprzedaż, bo obie strony są wzajemnie wobec siebie zobowiązane. Pojawiła się w ramach tego kategoria dwustronnie zobowiązujących niezupełnych i zupełnych, o Praktyczny cel zobowiązania - inspiracja zwłaszcza dla twórców Codę CMI. Sensem istnienia zobowiązań umownych jest realizacja jakichś celów praktycznych. Po co zawieramy umowy?
■ Konktrakty służące do zbywania i nabywania dóbr
■ Kontrakty służące do korzystania z cudzego kapitału lub cudzych rzeczy
■ Konktrakty służące do korzystania z cudzych usług np. chcę skorzystać z czyjejś pracy, chcę, żeby ktoś wykonał dla mnie jakieś dzieło
■ Konktrakty służące organizacji współdziałania i koncentracji kapitału np. chce się z kimś umówić, że wspólnie będziemy dążyć do realizacji jakiegoś celu praktycznego.
■ Konktrakty służące ustanowieniu zabezpieczenia wierzytelności
■ Ten schemat w takim kształcie nie pojawia aise w tekstach rzymskich, ale już w toku ewolucji antycznego prawa rzymskiego zbudowano prawne instrumenty, pozwalające osiągnąć każdy z możliwych celów gospodarczych. Oczywiście na różnych warunkach ekonomicznych. Kolejna rzecz: widząc, po co jest prawo zobwiązań umownych (żeby osiągać te skutki gosporadczych i ekonomiczny), można stwierdzić, że można osiągać cel przy użyciu różnych instrumentów prawnych.