27452

wartości kwoty skradzionej, w przypadku niejawnej kwotę skraconą. W przypadku niejawnej nie ma pewności, dlatego.

■    W samej ustawie XII Tablic nie było definicji kradzieży, wynikała ona z intuicji.

■    Definicja kradzieży zbudowana przez jurysprudencję

•    Kradzież: podstępne objęcie rzeczy w celu osiągnięcia korzyści - rdzeń definicji. Była ona rozszerzana o:

o Zabranie cudzej rzeczy [furtum ipsius rei) o Nieuprawnione korzystanie z powierzonej rzeczy [furtom usu) o Odebranie rzeczy własnej zastawnikowi lub niewadliwemu posiadaczowi [furtum possessionis) o Inne szczególne postacie kradzieży

•    Kradzież była ściśle powiązana z ochroną własności.

•    Ewolucja sżła w tym kierunku, że actio furti mogła przysługiwać każdemu, kto odowiadał za skardzioną rzecz na zasadzie ryzyka.

•    Bezprawne wyrządzenie szkody

o Ewolucja:

■    Kazuistyczna regulacja w ustawie XII tablic

■    lex Aquilia (287 lub 288 pne)

■    Interpretacja Lex Aquilia odpowiedzialność akwiliańska generalna klauzula deliktowa

Instytucja prawna bezpodstawnego wzbogacenia się, mamy do czynienia jeśli wystąpią okoliczności:

•    następuje przesunięcie majątkowe, które nie ma prawnego uzasadnienia i takie zachowanie jest sprzeczne z zasadami sprawiedliwości, istota polega na tym ze wzbogaconemu nie możemy narzucić nic nagannego (każde przesunięcie majątkowe powinno mieć swój powód - causa)

•    nikt nie powinien stawać się bogatszy w skutek pokrzywdzenia innej osoby, jest to niesłuszne, niezgodne z naturą;

•    condictio (actio) jako instrument likwidacji bezpodstawnego wzbogacenia, formuła skargi pozwalająca domagania się zwrotu ściśle określonej rzeczy lub kwoty pieniężnej, przysługuje ona zubożałemu w wyniku bezpodstawnego przesunięcia majątkowego (wzbogacenia), subsydiarność tejże skargi bądź np w przypadku omyłkowego zapłacenia długu

• ewolucja antycznego prawa rzymskiego w zakresie bezpodstawnego wzbogacenia się: rozpatrywanie czy condictio przysługuje czy nie -> pierwsze próby usystematyzowania przypadków i podziałów na grupy condictiones w okresie późnoklasycznym (grupa dla której nigdy nie było przyczyny przeniesienia majątkowego - ab initio sine causa np omyłkowa zapłata długa oraz druga grupa przypadków causa finita kiedy dopiero później odpadła przyczyna przesunięcia majątkowego ) -> kompilatorzy justyniańscy tworzą justyniańskie figury condictiones czy we wszystkich przypadkach bezpodstawnego wzbogacenia przesłanki przyznania skargi są takie same, owymi figurami condictiones były (12 i 13 księga digestów):

o brak świadczenia wzajemnego (condictio causa data causa non secuta) jeden dał, drugi nie, czy temu pierwszemu przysługuje prawo odzyskania danej rzeczy o świadczenie niegodziwe (condictio ab turpem vel iniustam causam) - czy przyczyna wzbogacenia jest zgodna z moim poczuciem sprawiedliwości; jeżeli przyjmujący przyjął świadczenie niegodziwie, można żądać zwrotu świadczenia