18193

życie. Ponadto w ten rodzaj kosztów wpisują się koszty projektu produktu i wykonania, a także szkolenia pracowników w temacie jakości.

Koszty oceny powstają na etapie sprawdzalna produktu pod kątem ewentualnych Wędo w i niedociągnięć i wynikają z przeprowadzania inspekcji, audytów i testów.

Wewnętrzne koszty niezgodności są związane z wykryciem defektu zanim produkt dotrze do odbiorcy. Konieczne wtedy jest naprawienie Wędu lub. kiedy nie jest to możliwe, wyrzucenie danego produktu - wtedy koszty obejmują wszystkie materiały i procesy produkcji feralnego egzemplarza. Natomiast zewnętrzne koszty niezgodności dotyczą reklamacji i skarg ze strony konsumenta na wadliwy produkt.

Należy zwrócić uwagę na fakt. iż im wcześniej znaleziony zostanie defekt, tym mniejsze generuje on koszty, dlatego organizacje stawiające jakość na pierwszym miejscu inwestują znacznie w koszty prewencji i oceny, by nie ponosić kosztów niezgodności.

GENEZA ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ

Rozwój podejścia do jakości możemy podzielić na 3 etapy.

Pierwszy etap przypada na początek XX wieku i jest to "inspekcja jakości". Założenia ograniczały się głównie do badania wykonanych już produktów. w^r celu upewnienia się. że spełniają określone normy. Ten etap został zapoczątkowany przez działania Ford Motor Company, kiedy to w 1910 roku została uruchomiona taśma montażowa samochodów modelu "T". Ford zatrudniał wtedy tzw. inspektorów', którzy mieli za zadanie badać zgodność produktu z prototypem. Produkty uznane za wadliwe były odrzucane, a te. u których stwierdzono niedociągnięcia - miały być poprawiane lub sprzedawane po niższej cenie^{1 2}.

Etap drugi - "kontrola jakości", zapoczątkowało w 1924 roku wykorzystanie stworzonych przez Waltera A. Shewarta, pracowirika laboratoriów Bell'a, kart kontrolnych, służących do sprawdzania wykonanych produktów*. Nadal główny nacisk kładziony był na kontrolę efektów i poprawianie błędów', gdy już się pojawiły. Posługiwano się księgami jakości, stosowano statystykę i dokonywano kontroli dokumentacji³.

Trzeci etap - "zapewnierue jakości", zawiera w sobie stadia poprzednie, jednak powoli przenosi nacisk z działań wykrywających niską jakość, na działania zapobiegaw cze. Za granicę czasową uznaje się lata 60-te, kiedy NASA zastosowała do analizy elementów statków kosmicznych tzw. "analizę przyczyn i skutków wad" (FMEA - Failure Modę and Effect Analysis)⁴.

TQM

Rok 1980 to początek "nowej ery" w spojrzeniu na jakość w^r organizacji. Pow^rstała nowa koncepcja, która, w^r przeciwieństwie do poprzednich, skupiła się raczej na identyfikowaniu powodów pr oblemów z jakością i naprawianiu ich "u źródła", a me na poprawianiu ich gdy już się pojawią.

Total Quality Management, to w dosłownym tłumaczeniu "kompleksowe zarządzanie jakością", jednak w literaturze polskiej używa się raczej terminu "zarządzanie przez jakość", który

2

1

"Podstawy zarządzania jakością", str. 18

2

^H "Opcrations Management", str. 143

3

   "Podst. zarz. jak.", str. 18

4

   www.jakosc.biz