27701

Socjologia ma swój własny przedmiot badail a jej sukces zależy od tego. czy potrafi imię zależnie¹ się od innych nauk i traktować ten przedmiot bez przejętych z nich ..dogmatów"

Socjologizm był deklaracją niepodległości socjologii jako nauki która wprawdzie korzysta z metodologicznego przykładu innych nauk. ale nie próbuje rozwiązywać swych problemów za pomocą zapożyczonych z nich twierdz etl

4)    Socjologia jako podstawowa nauka społeczna

Socjologizm cechowała tendencja do podporządkowywania socjologii tych wszystkich dyscyplin, które zajmują się takimi lub innymi fragmentami czy aspektami rzeczywistości społecznej - ..socjologiczny imperializm".

-    Nie widziano powodu, aby przedmiot socjologii w jakikolwiek sposób ograniczać; wprost przeciwnie - jedną z cnót socjologii widziano w upowszechnieniu świadomości, że badane przez różne nauki fakty społeczne są ze sobą ściśle powiązane. Mają one taki sam charakter; są przejawami rzeczywistości społecznej. Zjawiska religijne, prawne, moralne i ekonomiczne należy traktować zgodnie z ich charakterem faktów społecznych. Opisując je lub wyjaśniając, musimy odnosić je do określonego środowiska społecznego, do określonego typu społeczertstwa. szukając podstawowych przyczyn rozważanego zjawiska w zasadniczych cechach takiego typu.

-    Socjologia miała dostarczać klucza do zrozumienia wszelkich zjawisk społecznych. W sytuacjach skrajnych oczekiwano od niej rozwiązania problemów filozoficznych; wniesienie do niektórych dyscyplin „socjologicznego punktu widzenia" okazało się w wielu wypadkach niezwykle płodne - główtue językoznawstwo i historiografia.

5)    Przezwyciężenie ewoluejoniziuu

-    Socjologizm. podobnie jak psychologizm. zaznaczał swój dystans do ewolucjonizmu. Uważał że należy się bardziej skupić na faktach i mniej czasu poświęcać studiowaniu praw społecznej ewolucji.

Ważniejsze od schematów rozwoju są porównawcze studia typów społecznych, których następstwo w czasie niekoniecznie da się ustalić.

Część kategorii została jednak zaczerpnięta z klasyków ewolucjonizmu.

(2) Socjologia Giunplowirza

Ludwik Guinplowicz (1838-1909) - uczony polsko-żydowskiego pochodzema; od 1875 wykładał prawo w Grazu; swe dzieła ogłaszał po niemiecku;

Pierwszy wprowadził na grunt języka polskiego i niemieckiego pojęcie „socjologia”

- Najważniejsze dzieła; Soziologie i*id Połttik (1892% Filozofia społeczna (1909). System socjologii (1887)

-    Niedoceniany; klasyk darwiruzmu społecznego i teorii konfliktu. Nie mniej stanowczo niż Durkheim proklamował autonomię tego. co społeczne;

Jako jeden z pierwszych osiągnął pełną emancypację socjologii od nauk niespołecznych przez położenie nacisku na to. że zjawiska społeczne są swoiste i mogą być zrozumiałe tylko przez odwołanie się do społecznych przyczyn. Był jednym z ostatnich liczących się budowniczych wszechobejmujących systemów socjologicznych. Najbardziej cenił pod tym względem Spencera. Szukał w socjologii formuły stosowalnej do wszelkich faktów historycznych i całkowicie zgodnej z normami naukowości ustanowionymi przez nowoczesne przyrodoznawstwo, uogólnionymi zaś przez pozytywistyczną filozofię nauki.

• Chciał stworzyć własną socjologię iuejako od podstaw.

Monizm a swoistość zjawisk społecziprh Monizm = naturalizm

Zadaniem socjologii jest wykrywarue przyrodniczych praw życia społecznego. Zjawiska społeczne różnią się od zjawisk przyrody. Uważał, że każde ogólne prawo w poszczególnych dziedzinach zjawisk przeobraża się w szczególną formę odpowiednią naturze tej dziedziny.

Zadaniem socjologii jest poznanie praw czysto społecznych, które wynikają z zastosowania owych praw ogólnych do szczególnej natury zjawisk społecznych.

Proces społeczny jest procesem naturalnym sui generis - jego prawa są odkrywane drogą iueuprzedzonego badania swoistej rzeczywistości społecznej, nie mogą być natomiast dedukowane z praw odkrytych przez badaczy innych dziedzin;

Krytykował Comte a i Spencera, ponieważ jego zdaniem wiedza o jednostkach ludzkich jest w socjologii bezużyteczna.

Jest niechętny statystyce, bowiem ta liczy i zestawia fakty indywidualne, a nie zauważa zjawisk społecznych, które to stanowią przedmiot socjologii

Krytykował organicyzm. jednocześnie chwaląc Spencera, że ten nie brał swoich organicystycznych analogii zbyt