27937

Rysunek 1. Komponenty zarządzania strategicznego (źródło: Józef Penc, Strategie zarządzania, str. 126)

Przyczyny tworzenia misji

Bez względu na to, czy tworzone jest nowe przedsiębiorstwo, czy też zmieniane istniejące, koniecznym jest zdefiniowanie pola jego działania. Dokonać tego można poprzez formułowanie misji przedsiębiorstwa. King i Cleland podali siedem celów, dla realizacji których istnienie misji jest warunkiem koniecznym:

1.    Osiągnięcie jednoznaczności dążeń i zadań.

2.    Dostarczenie podstawy dla alokacji zasobów.

3.    Stworzenie podstaw i zasad dla właściwego użytkowania zasobów.

4.    Określenie zasad tworzenia klimatu wewnątrz organizacji.

5.    Dostarczenie pracownikom sposobu artykulacji oczekiwań.

6.    Ułatwienie tłumaczenia celów w operacyjną strukturę działania, która odzwierciedla priorytety.

7.    Zasygnalizowanie odrębności.

Kontrowersyjnym jest czasami, czy ustalenie misji jest elementem planowania strategicznego, czy też ograniczeniem dla planowania strategicznego. Przyjmuje się tu, że jest to element planowania, jako że wyniki analizy strategicznej powodować mogą konieczność przeformułowania misji. Określenie misji jest także procesem kształtowania przyszłych, ważnych działań przedsiębiorstw.

Definicje misji przedsiąbiorstwa

Misja przedsiębiorstwa powszechnie uznawana za podstawową kategorię zarządzania strategicznego, jest pojęciem słabo ustrukturalizowanym. Spotykane w literaturze przedmiotu określenia posługują się przemawiającymi do wyobraźni analogiami, w których misję firmy porównuje się do „ gwiazdy polarnej przedsiębiorstwa", „głównej idei", „myśli przewodniej", „wyznania wiary", okrzyku bitewnego" itd.\

W próbach bardziej precyzyjnego określenia tego pojęcia zwraca się uwagę na następujące elementy:

•    „Misja przedsiębiorstwa to jego przedmiot aspiracji, czyli trwałych dążeń wyznaczających zakres społecznej działalności przedsiębiorstwa"².

•    „Misja odpowiada na fundamentalne pytanie, dlaczego istnieje dana firma i jakie ma cele, a także komu służą jej wyniki. Jest to poniekąd odpowiednik egzystencjalnych pytań, które może zadawać sobie każdy człowiek: po co żyję?, co chcę osiągnąć?"³.

•    „Misja jest generalnym uzasadnieniem racji istnienia i rozwoju organizacji. Określa główne wartości dla których organizacja została powołana, bądź które realizuje przez swoją działalność. Ważną funkcję przypisywaną misji jest ukierunkowywanie przyszłego działania"⁴.

•    „Misja, to inaczej wspólne wartości przyjmowane przez wszystkich pracowników i zarząd firmy"⁵.

Dobrze sformułowana misja przedsiębiorstwa ułatwia generację i przyjmowanie celów. Pozwala również na precyzyjne określenie formy i stylu zarządzania, co schematycznie przedstawia tabela 1.

Misja pozwala wybrać 4_ Wartości, które określają 1

Cele firmy dla:	Filozofię działania firmy, czyli:
• klientów	• strategie firmy

¹    M. Moszkowicz, Misja doktynaprzedsiębiorstwa, Przegląd Organizacji, 1993, nr 1.

²    B. Wawrzyniak, Polityka strategiczna przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 1989, s. 46.

³    Dlaczego przedsiębiorstwo potrzebuje wizji?, Zarządzanie na świecie, 1996, nr 11.

⁴    P. Dwojnicki, Składniki misji wizja przyszłości, Przegląd Organizacji, 1995, nr 12

⁵    W. Stochowski, Jak definiować misję. Przegląd Organizacji, 1994, nr 11.

2