Jodek potasowy, który po podaniu doustnym oprócz bezpośredniego dział, na gruczoły oskrzelowe wykazuje dział, odruchowe do emetyny. Przy jego dużej skuteczności ma też dział, niepożądane:
- bolesny obrzęk ślinianek
- wycieki z nosa
- zaburz, żołądkowo-jelitowe
- objawy uczuleniowe, najczęściej wypryski skórne
- zmniejsza czynność tarczycy
Nie wolno go stosować u chorych z gruźlicą, gdyż wywołuje zaostrzenie procesu chorobowego oraz przed badaniem laboratoryjnym tarczycy. Związki jodu są stos. także w postaci inhalacj i jodowych i solankowo - jodowych w przewlekłych chorobach dróg oddech, oraz w r-rach wodnych od 3-5%.
Z w. kreozotu - ma on podwójny mechanizm dział, wykrztuśnego, po podaniu doustnym drażni błonę śluz. żołądka i odruchowo zwiększa wydzielanie gruczołów dróg oddechowych. Po wchłonięciu wydziela się do światła oskrzeli i tam drażniąc bł. śluz., także pobudza wydzielanie gruczołów oskrzelowych. Kreozot wykazuje dużą skuteczność wykrztuśną i słabe dział, odkażające. Polecany jest w ostrych stanach zapalnych oskrzeli. Jedynym ograniczeniem jego stosowania jest niezbyt dobry smak syropów zawierających zw. kreozotu, np. gwajazyl.
• Olejki eter. - są związkami aromat., zawierają tereny. Po podaniu doustnym są częściowo wydalane przez drogi oddechowe. Drażnią błonę śluzową oskrzeli, zwiększając wydzielanie bardziej płynnej wydzieliny łatwiejszej do wyksztuszenia. Mają także słabe dział, odkażające i odwadniające. Stosowane są w postaci syropów, cukierków, pastylek, jednak najskuteczniejsze są w postaci inhalacji.
- olejek sosnowy, eukaliptusowy, tymiankowy, miętowy, terpentynowy.
3. L. WYKRZTUŚNE ZMIENIAJĄCE ODCZYN WYDZIELINY GRUCZ. OSKRZELOWYCH:
Zmiana pH wydzieliny grucz. oskrzelowych powoduje upłynnienie tej wydzieliny i łatwość wykrztuszania.
• Wodorowęglan sodowy -powoduje po podaniu doustnym alkalizację wydzieliny oskrzeli (także alkalizuje mocz i sok żołądkowy). Występuje w naturalnych i sztucznych wodach mineralnych.
• Chlorek amonow y - po pod. Doustnym wchłania się szybko i powoduje zakwaszenie. Wydala się przez gruczoły oskrzelowe, upłynnia wydzielinę poprzez zakwaszenie i pobudza ośr. oddechowy.
Obie stibst. są stos. w postaci mieszanek z innymi lekami.
LEKI SEKRETOLITYCZNE:
1) MUKOLITYCZNE 2)DETERGENTY