30293

Gdy źródłem zagrożeń lub zachęt jest otoczenie, zadaniem sprawującego władzę jest wskazanie jak uniknąć tych pierw szych lub jak spożytkow ać te drugie. Pozytywna weryfikacja tych umiejętności rodzi autorytet sprawującego w ładzę.

Autorytet to zdolność do sprawowania władzy bez konieczności osobistego kreowania zagrożeń lub zachęt.

Tak ukształtowany autorytet tworzy następujące rodzaje władzy:

■    l egalną ( z mocy prawa lub zwyczaju), która opiera się na przekonaniu podlegającego władzy, iż wywierający wpływ ma prawo oddziaływać na jego postępowanie, a on ma natomiast obowiązek (moralny, obywatelski, narodowy, zawodowy itp.) temu się podporządkować. Stanowi on istotę tradycyjnego systemu wpływ, w któiym stanowiska kierownicze wyposażono w autorytet formalny.

■    Odniesienia mającego swoje źródła w chęci upodobnienia się do człowieka lub grupy osób, które stanowią wzór osobotwórczy. Podłożem władzy odniesienia mogą być faktycznie stwierdzone unikatowe kwalifikacje fachowe, moralne, polityczne, itp. sprawującego władzę lub jego cechy charyzmatyczne.

■    Przedstawicielska gdy pojedyncze osoby lub grupy ludzi podporządkowują się zleceniom wybranej przez siebie osobie, ponieważ są przekonane, iż jest ona reprezentantem ich interesów danej organizacji.

CHARYZMA

Słowo charyzma pochodzi z greki i oznacza łaskę. Pierwotnie chodziło o dary łaskawych bogów udzielane pojedynczym wyznawcom dla dobra całej społeczności.

Rodzi się sytuacja kryzysu. Najlepszą definicją pozostaje ta stworzona przez Ma\a Webera. Charyzma oznacza posiadanie przez jakąś osobę niezwykłych sił, niedostępnych zwykłym osobom. Wg Webera charyzma jest cechą przypisaną. Jest całkowicie nieważne czy jednostka wyposażona w charyzmę będzie naprawdę wyjątkowa. Podstawowej wagi nabiera natomiast fakt, że pewna liczba osób przypisuje jednostce niezwykłe cechy i dlatego powierza jej jakąś misję.

Co może skłonić grupę osób do pomierzenia własnych losów jednemu człowiekowi ?

W zasadzie tylko sytuacja niezwykła lub kryzys. Coś, wobec czego członkowie grupy są niezdolni do podjęcia adekwatnych działań. W tym momencie może pojawić się ktoś, komu sprzyjają okoliczności i kto sądzi, że zna właściwe rozwiązanie.

Grupa obdarza nowego przywódcę pewnym zaufaniem, które będzie wzrastało odpowiednio do tego, w jakim stopniu jego strategia odniesie sukces. Wokół lidera powstaje nowa elita, rodzaj arystokracji, która identyfikuje się z przywódcą i która dyktuje grupie nowe normy i wartości.

W zasadzie charyzma nie jest odporna na niepowodzenie i rutynę. Nawet wtedy, kiedy charyzma tyczny przywódca osiągnął już wszystkie swoje wielkie cele i umocnił swoją władzę, ryzyko utraty charyzmy jest duże.

Oto jedna z przyczyn dla któiych umocniony w swojej władzy przywódca stoi przez koniecznością wyznaczania nowych celów, kreowanie nowych wrogów, utrzymanie, jak długo tylko można, wyjątkowości sytuacji, w której działa.

Charyzmatyczny przywódca, którego spotykają powtarzające się niepowodzenia, prawie automatycznie staje się kozłem ofiarnym. W uczuciach ludzi zaczynają pojawiać się stłumione dotąd uczucia złości i wrogości.

Przywództwo.

polega przede wszystkim na wywoływaniu wśród członków zespołu takich stanów emocjonalnych, które skłaniają ich do zaangażowanego współdziałania przy tworzeniu i realizowaniu wspólnych misji, celów i zadań.

Wymiary przywództwa:

■    Wspieranie podwładnych jako działanie sprzyjające powstawaniu w nich poczucia własnej wartości; w ten sposób będą oni skłonni do działań innowacyjnych

■    Wzbudzanie entuzjazmu pracy dla organizacji poprzez współdecydowanie oraz uświadamianie głębokiej integracji celów indywidualnych i grupowych z celami organizacji