28522

82.SĄDY SZCZEGÓLNE I INNE ORGANY WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI W II RP.

Prokuratura- organizacja opierała się na przepisach zaborczych, a od 1928 roku normowało ją prawo ustroju sądów powszechnych. Był organem państwa powołanym do ścigania przestępstw. Podporządkowana została władzy wykonawczej w osobie ministra spraw, który zajmował stanowisko naczelnego prokuratora- sprawował nadzór i kierował działalnością wszystkich prokuratur oraz wykonywał zwierzchnictwo służbowe w stosunku do jej pracowników, przejawiające sie w ich mianowaniu, odwoływaniu i wydawaniu poleceń. Strukturę organizacyjną prokuratury dostosowano do struktury sądownictwa. Istniały prokuratury przy odpowiednich sądach: prokuratura SN z pierwszym prokuratorem SN na czele, PSApel z pierwszym prokuratorem na czele, PSO z prokuratorem okręgowym jako szefem. Przy sądach grodzkich prokuratury nie istniały. Funkcje oskarżycieli publicznych obok prokuratorów sądów okręgowych pełniła z ich upoważnienia policja państwowa i w określonych sprawach organy adm ogólnej pierwszej instancji. Do zadań funkcjonariuszy prokuratury należało wszczynanie postępowania karnego w sprawach przestępstw ściganych z urzędu, prowadzenie postępowania przygotowawczego, oskarżanie przed sądami i nadzór nad wykonaniem kary.

Prokuratura generalna- jej organizację regulował dekret z 19l9roku, ustaw z 1919 roku i rozporządzenie prezydenta z 1924 roku. Została utworzona do obsługi prawnej Skarbu Państwa, instytucji oraz przedsiębiorstw państwowych oraz zakładów finansowanych przez państwo. Te zadania realizowała przez zastępstwo procesowa przed sądami powszechnymi i szczególnymi. Udzielała opinii prawnej organom państwowym. Jej organizacja opierała się na zasadzie hierarchicznej. Urzędowi centralnemu z siedziba w Warszawie podlegało kilka oddziałów terenowych.

Adwokatura- organizacja i działalność adwokatury normowały początkowo ustawy zaborcze bądź akty normatywne wydane przez władze polskie. Jednolite przepisy dotyczące adwokatury wydane w 1932 roku uległy nowelizacji w 1938 roku. Adwokatura stanowiła wolny zawód, jego głównym zadaniem było świadczenia pomocy prawnej polegającej na obronie i zastępstwie przed sądami, komisjami dyscyplinarnymi i innymi organami publiczno- prawnymi, udzielanie porad oraz opracowywanie pism i aktów prawnych. Samorządow/ą organizacje adwokatury tworzyły izby adwokackie, odrębne dla każdej apelacji z władzami wybieralnymi przez członków. Najwyższym organem była Naczelna Rada Adwokacka. Rozszerzający sie stopniowo nadzór nad działalnością adwokatury sprawowali minister sprawiedliwości i SN.

Notariat- jego istnienie i działalność normowały przepisy zaborcze zunifikowane w 1933 roku. Notariusz miał status funkcjonariusza publicznego. Mianowany i odwoływany był przez ministra sprawiedliwości, ale opłacany przez osoby, dla których wykonywał usługi. Do jego zadań należało sporządzanie aktów notarialnych obejmujących oświadczenia stron i stwierdzenia faktów. Umowy dotyczące przeniesienia lub obciążenia musiały być od 1933 roku sporządzone w formie aktu notarialnego. Notariusz pobierał dość wysokie opłaty, organizacja wewnętrzna opierała się na zasadach samorządu.