Image00016

- w II etapie uwolniony HjPO* wydostaje się na zewnątrz granulki, powodu* jąc miejscowe zakwaszenie gleby do pH około 1,4. Przy tak niskim poziomie pH następuje rozpuszczenie się związków glinu, żelaza i manganu. W roztworze glebowym pojawiają się zatem wolne jony glinu, żelaza i manganu, natomiast w granulce pozostaje CaHP0₄ * 2 H2O;

-w III etapie jony glinu, żelaza i manganu reagują z anionami fosforanowymi, tworząc związki kompleksowe, które później przekształcają się w zasadowe fosforany glinu, żelaza i manganu - na glebach kwaśnych lub w fosforany wapnia - na glebach obojętnych i zasadowych.

Zawarty w granulce fosfor w postaci CaHP0₄ • H₂0 może być wykorzystany przez rośliny. Tylko fosfor ze świeżo powstałych fosforanów glinu, żelaza, manganu i wapnia jest łatwo dostępny dla roślin. Z przedstawionych reakcji wynika, że większość fosforu z superfosfatu granulowanego jest pobierana w formie fosforanów drugorzędnych.

3.8. Wpływ substancji organicznej i mikroorganizmów glebowych na przyswajalność fosforu

Substancja organiczna może ograniczać uwstecznianie fosforu. Kwasy organiczne i próchnica tworzą kompleksowe związki z żelazem i glinem. Proces ten uniemożliwia wytrącanie fosforanów żelaza i glinu. W glebach zasadowych substancja organiczna tworzy związki kompleksowe z wapniem, wskutek czego zmniejsza się wytrącanie fosforanów trójwapniowych. Wydzielający się podczas rozkładu substancji organicznej Jak również na skutek przebiegu procesów życiowych mikroorganizmów dwutlenek węgla tworzy z wodą kwas węglowy, który rozpuszcza niedostępne związki fosforu, np.:

Ca₃(P0₄)₂ + 5 H₂0 + 4 C0₂ -► Ca(H₂P0₄)₂ H₂0 + 2 Ca(HC0₃)₂

Mikroorganizmy glebowe mogą tworzyć kwasy organiczne i mineralne, które również wpływają na dostępność związków fosforowych w glebie.

4- Nawozy potasowe

4.1. Wprowadzenie

Nawozy potasowe to nawozy mineralne zawierające potas jako niezbędny składnik pokarmowy roślin. Gleby polskie w 65% charakteryzują się małą zawartością tego składnika.

Nawozy potasowe uzyskuje się z minerałów potasowych. Wydobyte surowce, o ile nie mają właściwości higroskopijnych, po zmieleniu stosuje się bezpośrednio jako nawóz lub też poddaje się dalszej przeróbce chemicznej w celu uzyskania produktów o większej zawartości potasu.

4.2. Surowce stosowane do produkcji nawozów potasowych

W Polsce wydobywa się niewielkie ilości surowców potasowych, ponieważ dostępne złoża są niskoprocentowe i nieopłacalne w eksploatacji. Pewne nadzieje rokują złoża polihalitu odkryte w okolicach Zatoki Puckiej.

Nawozy potasowe produkuje się z surowych soli potasowych, występujących w okolicach złóż soli kuchennej.

Skład chemiczny niektórych minerałów zawierających potas zestawiono w tabeli 3. W złożach soli potasowych występują również minerały nie zawierające potasu, np. gips - CaS0₄ ■ 2 H₂0, anhydryt - CaS0₄, halit - NaCL, kizeryt - MgS0₄ ■ H₂0, biszofit - Mg€l₂ • 6 H₂0, boracyt - MgTBuO^gCh. Domieszki tych minerałów powodują spadek zawartości potasu w surowych solach potasowych.