CCF20090811057

Część II - Rozdział U. Wiodące tematy 147

niu tego słowa. Otóż, albo warunki znajdują się na zewnątrz albo wewnątrz danej osoby i w takim przypadku osobowość określana jest jako utalentowana, dla przykładu, jak biznesmen, matematyk, poeta itp.¹².

Tego rodzaju życie, przeżywane dla przyjemności, Kierkegaard urzeczywistnia w wielu wyrafinowanych i fikcyjnych postaciach, takich jak: Victor Eremita, Constantin Constantius, młody mężczyzna, który pojawia się na kartach Albo-albo, Damski Krawiec czy też Johannes Uwodziciel. Wymienieni tu ludzie nie żyli naprawdę; nie dotyczył ich autentyzm wewnętrznego życia, rzeczywistego ja. Życie nie miało dla nich specjalnego znaczenia. W ich życiu nie było żadnej prawdziwej ciągłości; wszystko odbywało się w danej chwili¹³. Jedyną ciągłość w ich życiu stanowiła bezustanna nuda oraz odkrycie, że są zmuszeni, aby poszukiwać coraz to świeższych i bezpośrednich doznań. Taka nuda może się zakończyć wyłącznie apatią, obojętnością 1 prowadzić do znużenia życiem, tak więc pod zewnętrzną powłoką pozostanie tylko rozpacz i rozgoryczenie ¹⁴. Co więcej, wewnątrz stadium estetycznego wyróżnia się wiele dodatkowych poziomów. Różnica może być nadzwyczajna - „od całkowitej głupoty po najwyższy stopień inteligencji” ¹⁵. W istocie jest to egzystencja poety, ucieczka od wymagań, które stawia życie oraz od poważnego podejścia do życia.

W swoich licznych estetycznych pracach Kierkegaard (stosując komunikację pośrednią) próbuje ukazać płytkość życia na poziomie estetycznym tak, aby to czytelnik samodzielne podjął decyzję, wyrażając swój sprzeciw wobec takiego stylu życia, i dzięki tej decyzji stał się świadomym samego siebie i realizował się na głębszym poziomie. Może nie od razu będzie można dostrzec, czym jest ten głębszy poziom czy też w jaki sposób człowiek ma go osiągnąć, lecz już samo odsunięcie się od tego, co estetyczne jest dążeniem ku realizacji własnej egzystencji. Jest ruchem w stronę wiary chrześcijańskiej.

2, RACJONALIZM I SPEKULACJA

Kolejnym wielkim wrogiem autentyzmu indywidualnej egzystencji był racjonalizm oraz spekulacja, reprezentowane w swojej najbardziej zaawansowanej formie przez Hegla oraz jego zwolenników. Spekulatywny myśliciel należy do estetycznej sfery egzystencji, zaś traktowanie spekulacji jako wroga prawdziwej egzystencji, tłumaczy specjalne analizy kierkegaardowskich opinii na tym etapie wyjaśnień. Podczas gdy jego estetyczne prace były początkowo atakiem na estetyzm, to już

¹²    Tamże, ss. 153-154.

¹³    Tamże, s. 165,

¹⁴    Tamże, s. 162.

¹⁵    Tamże, s. 153,