8) możliwość stosowania kar niewymienionych w kodeksie
9) branie pod uwagę pozycji społecznej sprawcy czynu sankcjonowanego przez kodeks 1 Theresiana 1768
pełna nazwa: Constiutio Criminalis Theresiana - CCT
wydana przez Marią Teresę w 1768 dla monarchii habsburskiej
przepisy CCT naśladowały niehumanitarną Carolinę - w świetle kodeksów oświeceniowych stanowiła wiec anachroniczny przeżytek - dopiero Józefina dokona przełomu Leopoldina 1786
pełna nazwa: kk Wielkiego Księstwa Toskańskiego z 1786
pochodzenie nazwy potocznej: od władcy księcia Piotra Leopolda - późniejszego cesarza Leopolda II
zakres: zarówno prawa materialne jak i procesowe wpływy: kierunek humanitarny
nie była zbyt doskonała pod względem legislacyjnym, ale była pierwszym kodeksem który realizował postulaty literatury humanitarnej konkretne rozwiązania:
1) znosi karę śmierci i inne kary mutylacyjne
2) głównie dominują kary więzienia lub robót przymusowych, a Leopoldina jako pierwsza zwróciła uwagę na resocjalizację więźniów
3) zniesienie tortur