28526

77.SAMORZĄD TERYTORIALNY W II RP- MODEL KONSTYTUCYJNY I ROZWIĄZANIA USTROJOWE

Jednolita organizacja samorządu terytorialnego został wprowadzona dopiero w 1933 roku. Jednostki samorządu terytorialnego pokrywały się z podziałem adm kraju. Organy samorządu dzieliły sie na: stanowiąco- kontrolujące i wykonawczo-zarządzające. Wszystkie były wybieralne. Kompetencje obejmowały tylko sprawy wyliczone w ustawie. W razie wątpliwości co do organu właściwego należało stosować sie do zasady domniemania kompetencji na rzecz organów wykonawczych. Do realizacji zamierzeń przekraczających możliwości finansowe samorządów jednostkowych możliwe było przez kilka samorządów związków celowych, które mogły posiadać osobowość prawną i własne organy. Przewidziano zespolenie organów adm ogólnej i wykonawczych samorządu powiatowego i wojewódzkich pod przewodnictwem odpowiedniego starosty lub wojewody.

Samorząd gminny obejmował gminy jednostkowe jak i zbiorowe złożone z gromad. W gromadach występował samorząd gromadzki, gdzie organem uchwalającym była rada lub zgromadzenie gromadzkie, a organem wykonawczym był sołtys. W gminach wiejskich organem uchwalającym była rada gminna, pochodząca z wyborów jawnych i pośrednich, a organem wykonawczym zarząd gminny składający sie z wójta i ławników wybieranych przez radę. W gminach miejskich władzą uchwalającą była rada miejska powoływana w wyborach powszechnych. Funkcje wykonawcza sprawował samorząd miejski, złożony z burmistrza lub prezydenta w miastach wydzielonych i ławników.

Samorząd powiatowy- w powiatach i miastach wydzielonych. Ich organami uchwalającymi były rady powiatowe, z wyborów jawnych i pośrednich. One wybierały wydział powiatowy, który był organem wykonawczym składającym się ze starosty i 6 członków.

Samorząd wojewódzki- pełen istniał tylko w województwie poznańskim i pomorskim. Organem uchwałodawczym był sejmik wojewódzki wyłaniany z wyborów pośrednich przez sejmiki powiatowe i rady miejskie miast wydzielonych. Organem wykonawczym był wydział wojewódzki pod przewodnictwem starosty powiatowego. W pozostałych województwach wyłoniono jedynie rady i wydziały wojewódzkie. Odrębną jednostka samorządu gminnego, powiat i województw® stanowiła od 1938 roku Warszawa.