Konstytucja Marcowa z 1921 r. deklarowała szerokie prawa dla samorządu terytorialnego w gminie, powiecie i województwie
Prawo samorządu do szerokiego i samodzielnego stanowienia ustaw samorządowych było wyrazem decentralizacji ustawodawstwa
Sytuacja ta formalnie przetrwała do chwili wejścia w życie ustawy z 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego, zwanej ustawą scaleniową:
❖ Akt ten określił ustawy samorządowe mianem miejscowych statusów prawnych i uzależnił ich obowiązywanie od zatwierdzenia przez władzę nadzorczą
❖ Dotyczyła ona tylko dwóch szczebli: samorządu gminnego miejskiego i wiejskiego i samorządu powiatowego
•> Ustawa scaleniowa ujednoliciła organizację związków samorządowych i kwestie nadzoru nad samorządem - ogólnie rzecz biorąc ograniczyła samodzielność samorządu
❖ Podzieliła organy samorządowe na:
y Uchwałodawcze - rady gminne, miejskie i powiatowe - pochodziły z wyborów, były to zazwyczaj wybory pośrednie
Wykonawcze - zarządy gminne, miejskie I powiatowe - na czele zarządu gminnego stał wybierany przez radę gminna wójt, na czele zarządu miejskiego stał wybierany przez radę miejską i zatwierdzony przez władzę rządową burmistrz (w małych miastach) lub prezydent (w dużych miastach), na czele zarządu powiatowego stał starosta
❖ Nadzór nad samorządem ustawa powierzyła organom rządowym: ministrowi spraw wewnętrznych, wojewodom, starostom oraz organom związków samorządowych wyższego stopnia
Na ziemiach byłego zaboru pruskiego uetawa utrzymała samorząd wojewódzki - jego organami były: sejmik wojewódzki i wydział wojewódzki ze starostą krajowym na czele