Konstytucja marcowa i kwietniowa. Analiza porównawcza
konstytucja marcowa (17 marca 1921 r.) |
konstytucja kwietniowa (23 kwietnia 1935 r.) | |
■r epublik a p arlamentama |
■ograniczana demokracja | |
^najwyższa władza: naród (ogół |
■główna wartość: państwa | |
obywateli) |
■odejście od trójpodziału władz: | |
zasady ustrojowe |
■teójpodział władz: |
-na czele państwa: prezydent (władza |
-ustawodawcza (parlament) |
nadrzędna wobec rządu, Sejmu, | |
-wykonawcza (prezydent, rząd) |
Senatu, sił zbrojnych, sądownictwa, | |
-sądownicza (niezawisłe sądy) |
administracji) | |
* wybierany ca 5 lat na 5-letnią |
■ ograniczenie roli parlamentu (traci | |
kadencję, w 5-przymiatnikawych |
kontrolę nad rządem) | |
wyborach (powszechne, równe, tajne, |
SEJM: ■nie jest reprezentatywny dla całego | |
bezpośrednie, proporcjonalne) | ||
SEJM: |
społeczeństwa (nowa większościowa | |
■czynne prawo wyborcze - 21 rok życia |
ordynacja wyborcza) | |
■bierne prawa wyborcze - 25 rok życia |
■czynne prawo wyborcze -24rok życia | |
posiadał największe kompetencje: |
■bierne prawo wyborcze - 30 rok życia | |
■inicjatywaustawodawcza (wraz z |
■wybory nie są wolne i demokratyczne | |
rządem) |
•wybierany co 5 lat, w powszechnym, | |
■może odrzucić weto Senatu zwykłą |
równych, tajnych i bezpośrednich | |
większością głosów |
wyborach | |
■uchwala budź et |
■posłów zgładzają Zgromadzenia | |
■przednim odpowiedzialni są |
Okręgowe (podporządkowane | |
uprawnienia parlamentu |
członkowie rządu |
administracji p aństwowej) |
■prawa weta wobec Senatu |
■posłami zastaje 2 kandydatów z największą | |
SENAT: |
liczbą głosów (gdy wyborca nie skreśli | |
nikogo, głosy otrzymuje 2 pierwszych | ||
■ czynne prawo wyborcze - 30 rok życia ■ bierne prawo wyborcze -40 rok życia |
kandydatów z listy) | |
■wybory nie są proporcjonalne | ||
■ prawo weta wobec projektów ustaw |
SENAT: | |
■ kontrola nad rządem |
■ 1/3 senatorów mianował prezydent ■ 2/3 senatorów wybiera elita - | |
444 posłów |
Kolegium Elektorów | |
111 senatorów |
■ zwiększenie uprawnień Senatu | |
marszałek Sejmu zastępuje prezydenta |
kasztem Sejmu: -marszałek Senatu zastępuje prezydenta | |
parlament był demokratycznym przedstawicielstwem społeczeństwa |
-zgoda Senatu dla wielu decyzji Sejmu | |
ogromna przewaga władzy |
208 posłów | |
ustawodawczej |
96 senatorów | |
■ mianowany przez prezydenta |
■ zwolnienie rządu z odpowiedzialności | |
■odpowiedzialny przed Sejmem |
przed parlamentem | |
pozycja rządu |
■prowadzi bieżącą politykę |
■ odpowiedzialny tylko przed prezydentem |
■ Senat nie może go pociągnąć do |
■ wyłączność inicjatywy ustawodawczej w | |
odp awiedzialności |
niektórych przypadkach | |
uprawnienia prezydenta |
■ wybierany na 7 lat przez |
■ wybierany na 7 lat w wyborach |
Zgromadzenie Narodowe (Sejm i |
powszechnym, spośród 2 kandydatów | |
Senat) |
(jednego zgłasza ustępujący prezydent, a | |
■ głowa państwa |
drugiego - zgromadzenie Elektorów: 5 |