82908

Konstytucja marcowa I kwietniowa

17 marca 1921 r. odrodzone państwo polskie przyjęło oficjalna nazwę Rzeczpospolitej Polskiej- nastąpiło to na mocy Konstytucji Marcowej Postanowienia Konstytucji Marcowej:

Polska jako republika z dwuizbowym parlamentem i systemem parlamentarno-gabinetowym Władzę ustawodawczą pełnił Sejm i Senat - dwie izby Utworzone na wzór francuski - pochodzą z demokratycznych, pięcioprzymiotnikowych wyborów

••• Władzę wykonawczą sprawował prezydent i rząd - głowę państwa wybierały połączone w Zgromadzenie Narodowe obie izby parlamentu •> Uprawnienia prezydenta były ograniczone:

>    Reprezentował państwo

>    Był zwierzchnikiem sił zbrojnych, ale bez prawa osobistego dowodzenia

>    Obsadzał wyższe stanowiska cywilne

>    Posiadał prawo łaski

y Mianował prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek poszczególnych ministrów

❖    Ministrowie odpowiadali solidarnie za politykę rządu, a indywidualnie za działalność własnych resortów •> Konstytucja Marcowa zawierała obszerny katalog demokratycznych swobód obywatelskich

Krytyka Konstytucji Marcowej doprowadziła do zbrojnego przewrotu wojskowego

Zamach stanu zorganizowany w maju 1926 r. przez Józefa Piłsudskiego spowodował uchwalenie zmiany konstytucji tzw. nowelę sierpniową

Nowela sierpniowa wzmacniała uprawniania prezydenta i rządu kosztem sejmu i senatu - prezydent otrzymał m.in. prawo rozwiązania parlamentu przed upływem kadencji oraz prawo wydawania rozporządzeń z mocą ustawy

Po uchwaleniu noweli sierpniowej rozpoczęły się rządy Sanacji - głównym jej celem była zmiana konstytucji

Przedstawiona na posiedzeniu sejmu teza nowej ustawy zasadniczej została uchwalona przez większość prorządową po opuszczeniu sali obrad przez opozycję - od 23 kwietnia 1935 r. zaczęła obowiązywać Konstytucja Kwietniowa Postanowienia Konstytucji Kwietniowej:

❖    Odeszła od zasady trójpodziału władzy

❖    Zerwała z systemem parlamentarno-gabinetowym

❖    Zwierzchnikiem wszystkich władz ustanowiła prezydenta

❖    Uprawnienia prezydenta:

>    Prawo wydawała dekretów z mocą ustawy

'r Inicjatywę ustawodawczą łącznie z inicjatywą w sprawie zmiany konstytucji

>    Prawo veta zawieszającego wobec ustaw

>    Prawo rozwiązania parlamentu przed upływem kadencji

>    Możliwość mianowania części senatorów

>    Możliwość wskazania swego następcy na urzędzie

Na skutek rozbudowy kompetencji prezydenta znaczenie parlamentu zostało ograniczone

Wejście konstytucji kwietniowej w życie oznaczało odrzucenie ustroju liberalno-demokratycznego i zwrot w

kiertnku rządów autorytarnych