31941

poszukiwanej normy prawnej. Ustaleń tych dokonuje sąd jedynie w zakresie koniecznym do rozstrzygnięcia konkretnej sprawy

Dyrektywy wykładni powinny być jednolite i przestrzegane przez wszystkie organy powołane do interpretacji prawa.

2.    dyrektywy językowe

Każą odwoływać się do reguł znaczeniowych i składniowych powszechnego języka i uwzględniać reguły języka, jakie wytworzyły się w środowisku prawniczym, a głównie ustanowione zostały przepisami prawnymi.

3.    dyrektywy systemowe

Opierają się na założeniu, ze poszczególne normy prawne stanowią składnik spójnego sytemu prawnego; mają więc nie dopuścić do uznania norm wzajemnie niezgodnych. Powszechnym uznaniem cieszy się również dyrektywa głosząca, że należy dać pierwszeństwo normom szczególnym przed ogólnymi. Jeżeli jednak w przepisie sformułowany jest jakiś wyjątek, to nie powinno się go interpretować rozszerzająco Stosuje się również dyrektywę uchylającą kolizję norm w czasie i to na rzecz normy późniejszej. Teraz należy dodać, że nie odnosi się ona do sytuacji, gdy owa norma wcześniejsza ma charakter szczególny w stosunku do późniejszej Według tradycyjnego poglądu, w przypadku gdy na podstawie językowych reguł wykładni sens przepisu zostaje jednoznacznie ustalony, kończy się proces wykładni.

4. dyrektywy funkcjonalne

Odwołują się do założenia, że racjonalny prawodawca stanowi normy, aby w sposób maksymalnie sprawny realizować uznawane, a zwłaszcza preferowane przez siebie cele i wartości.

Chodzi przy tym o ocenę i wiedzę aktualnego prawodawcy, przypisywanych mu w chwili dokonywania wykładni. Ta koncepcja tzw dynamicznej wykładni dominuje w doktrynie polskiej

W przeciwieństwie do niej tzw. teoria statyczna, za cel normy uznaje cele rzeczywistego prawodawcy, odtwarzane na podstawie wstępów do ustaw, do uzasadnień projektów ustawodawczych etc.

Przypisanie aktualnemu prawodawcy określonych celów lub wartości nie może być domeną dowolnej decyzji interpretatora, lecz powinno opierać się na obiektywnych podstawa Ogólne wskazania w tym względzie określają :

1    Wartości konstytucyjne

2    Wartości lub cele wskazane w ratyfikowanych przez RP umowach międzynarodowych