31995

•    art. 90 ust. 3 - tzw. „referendum unijne" - wyrażenie zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej, na podstawie której Polska przekaże org. m. lub organowi m. kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach jako alternatywny sposób dla parlamentarnego podjęcia tej decyzji, przeprowadzane na zasadach ogólnych z art. 125, więc ważna jest frekwencja, by referendum było wiążące, a gdyby nie było wymaganej frekwencji. Sejm może podjąć uchwalę o przyjęciu parlamentarnego trybu ratyfikacji;

•    art. 235 ust. 6 - referendum konstytucyjne - dopiero po uchwaleniu zmiany Konstytucji przez Sejm i Senat, a konieczne jest spełnienie 2 przesłanek:

•    zmiana dot. tylko rozdz. I, II, XII;

•    mogą go zażądać podmioty mające prawo inicjatywy do zmiany Konstytucji;

•    tryb i zasady przeprowadzania referendum wg Konstytucji ma określić ustawa -♦ ustawa o referendum ogólnokrajowym (uRO) -* postanowienia wspólne dla różnych rodzajów referendów, a w sprawach nieuregulowanych odsyła do ows, a potem przepisy szczególne dot. referendum w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa, referendum z art. 90 i referendum z art. 235;

•    referendum lokalna - art. 170 Konstytucji i odrębna ustawa;

REFERENDUM W SPRAWACH O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA PAŃSTWA

•    charakter fakultatywny - brak obowiązku przeprowadzenia go;

•    przedmiot referendum -» sprawy o szczególnym znaczeniu dla państwa oznacza zakaz przeprowadzenia referendum w sprawach nie związanych z interesem państwa, ale nie istnieją żadne procedury zakwestionowania dopuszczalności referendum, ale również oznacza zakaz ustanawiania przez ustawodawcę zwykłego wyjątków:

•    tylko sprawa = problem natury ogólniejszej czy kierunkowej;

•    przedmiotem może być konkretny akt/decyzja, tylko gdy Konstytucja/ustawa nie zastrzega tego dla kompetencji jakiegoś organu (np. ratyfikacja, dymisja rządu, obsadzenie stanowiska, uchwalenie ustawy);

•    mogą być sprawy - tzn. można poddać pod głosowanie kilka spraw w jednym, referendum, nawet jeśli są ze sobą niezwiązane;

•    sposób formułowania pytań i ich precyzji - raczej niedopuszczalne jest skumulowanie kilku spraw w jedno pytanie, na które wyborca ma odpowiedzieć tak lub nie, np. referendum prywatyzacyjne - niejasność sformułowań doprowadziła do niskiej frekwencji;

•    NSA uznał, iż nie jest naruszeniem prawa odmowa przeprowadzenia referendum gminnego, gdy pytania zawierają informacje niepełne, wprowadzające w błąd;

•    niedopuszczalne jest (choć prawo na ten temat milczy) formułowanie pytań, których odpowiedź byłaby sprzeczna z Konstytucją, tak też NSA w stosunku do gminnego - nie może prowadzić do rozwiązań sprzecznych z prawem;

•    brak przepisów dot. terminu przeprowadzenia referendum i brak zakazu łączenia wyborów i referendum (uRO), a art. 228 ust. 7 zakazuje przeprowadzania referendum w czasie stanu nadzwyczajnego i 90 dni po nim;

•    podmiot mający prawo zarządzić referendum:

•    Sejm -♦ charakter autonomiczny, wymagana uchwała większością bezwzględną przy ’/? obecnych i może to uczynić też na wniosek Senatu, RM, 500.000 obywateli (nie może dot. wydatków i dochodów, obronności państwa, amnestii; a PKW może sprawdzić liczbę głosów, wtedy Marszałek Sejmu przedstawia pod obrady Sejmu kwestię zarządzenia referendum, którą Sejm ma obowiązek rozpatrzenia wniosku wyborców, ale nie musi zarządzić referendum);