32069

zmodyfikowanych kryteriach - podmiotowych, przedmiotowych, mieszanych) -»obecnie coraz silniejsza krytyka tego podziału (w szeregu państw regulacje te znalazły się w obrębie kodeksów cywilnych);

•    koncepcja prawa gospodarczego (rozwijała się w Europie Zach. po I wojnie na tle wzrastającego interwencjonalizmu państwa w sferę obrotu gospodarczego) - neguje ona podział na prawo prywatne i publiczne, a za prawo gospodarcze uznaje normy regulujące zagadnienia gospodarcze;

o w doktrynie socjalistycznej przyjęte - w Czechosłowacji i w NRD jako odrębne kodyfikacje prawa gospodarczego -♦ koncepcja ta straciła sens po upadku systemu komunistycznego;

•    Polska -♦ uchwalono KH z 1934 r. (regulował pozycję i czynności prawne kupca, a stosowanie prawa cywilnego tylko gdy brak przepisów KH, ustaw szczególnych lub powszechnego w państwie prawa zwyczajowego) -► uchylono KH wraz z uchwaleniem kc, ale pozostawiono przepisy dot. spółek handlowych —* uchylono te przepisy wraz z uchwaleniem KSH z 2000 r., a prywatnoprawne instytucje regulujące czynności osób prowadzących działalność gospodarczą znalazły się w części ogólnej kc;

• w związku z powyższym brak uzasadnienia dla wyodrębnienia prawa handlowego, tym bardziej nie dla koncepcji prawa gospodarczego, gdyż negacja podziału na prawo publiczne i prywatne nie sprzyja rozwojowi gospodarki rynkowej;

•    prawo handlowe uznane za odrębną dyscyplinę naukową i dydaktyczną,

Prawo rolne

•    to dyscyplina kompleksowa oraz dydaktyczna, ale nie odrębna gałąź prawa, gdyż jest to zbiór przepisów z różnych dziedzin prawa, nie mający swoistej regulacji;

Prawo spółdzielcze

•    stosunki między członkiem a spółdzielnią nie są oparte na podrzędnośd, ale na równorzędnośd, a uchwały spółdzielni to swoiste czynnośd prawne. Jest to jedynie kompleksowa dziedzina;

V. Systematyka prawa cywilnego

Uwagi ogólne

•    prawo cywilne dzieli się na działy —► w systemie kontynentalnym najbardziej rozpowszechniony jest system pandektowy (niem. XIX w ), wg którego wyróżniamy:

•    rozbudowana część ogólna;

•    działy: prawo rzeczowe, prawo zobowiązań, prawo rodzinne i prawo spadkowe;

• nie jest to podział logiczny (różne kryteria wyodrębnienia tych działów);

Poszczególne działy prawa cywilnego

1    część ogólna - instytucje i zasady wspólne dla całego prawa cywilnego;

2    prawo rzeczowe - normy, które wyznaczają bezwzględne prawa podmiotowe (skuteczne wobec wszystkich), a odnoszące się do rzeczy;

3    prawo zobowiązań - normy regulujące prawa majątkowe o charakterze względnym, skuteczne wobec indywidualnie oznaczonych podmiotów;

4    prawo spadkowe - reguluje przejście majątku osoby zmarłej na inne podmioty;

5    prawo rodzinne - - reguluje stosunki prawne między małżonkami, rodzicami i dziećmi oraz innymi krewnymi oraz powinowatymi a także instytucję opieki i kurateli;

6    prawo na dobrach niematerialnych (prawo własności intelektualnej) - reguluje prawa podmiotowe do oryginalnego, niematerialnego wytworu umysłu ludzkiego, mającego wartość majątkową.

•    w szczególności prawa do utworu naukowego, literackiego, artystycznego, wynalazku, wzoru użytkowego, programu komputerowego itp.;