32076

•    jest to norma bezwzględnie wiążąca.

PRZEDSTAWICIELSTWO

I.    Pojecie przedstawicielstwa

Działanie w cudzym imieniu

•    dokonanie czynności prawnej przez przedstawiciela z osobą trzecią w imieniu reprezentowanego, o bezpośrednim skutku;

•    umocowanie (ustawowe albo umowne) to kompetencja przedstawiciela -* powstaje dla reprezentowanego stan związania, tzn. nie może on zapobiec powstaniu w swojej sferze prawnej skutków czynności dokonanej przez przedstawiciela w granicach przysługującej mu kompetencji. Konstrukcję kompetencji przyjął B. Gawlik, [w:] System Pr. Cyw., s. 733, co spotkało się z krytyką A. Szpunara, Udzielenie, s. 18-20, wedle którego pełnomocnikowi przysługuje prawo podmiotowe kształtujące. Koncepcja ta stoi wszakże w sprzeczności z panującym w polskiej nauce prawa poglądem - podzielanym również przez A. Szpunara - Ze prawo podmiotowe realizuje interes uprawnionego. Założenie takie nie leży jednak u podstaw przedstawicielstwa. Przedstawiciel działa bowiem w imieniu, a zatem i w interesie reprezentowanego.

•    dla ważności czynności dokonanej w cudzym imieniu musi wynikać, że osoba działa w roli przedstawiciela, a jeśli tego nie ujawni, należy uznać Ze działa we własnym imieniu (F. Zoll „wola reprezentowania"). Możliwe określenie tej roli w sposób dorozumiany;

•    oświadczenie woli przedstawiciela musi wskazywać osobę reprezentowanego (może być wyinterpretowane);

•    dla wad oświadczenia woli w stosunku do daną czynności ważne jest zachowanie przedstawiciela, ale i okoliczności po stronie mocodawcy mogą okazać się istotne;

•    niedopuszczalność w stosunku do czynności wynika z ustawy lub z właściwości danej czynności;

Instytucje o zbliżonej funkcji

•    Posłaniec - nie składa oświadczenia woli, a tylko je przenosi. Nie musi mieć zdolności do czynności prawnych, ani rozumieć sensu przenoszonego oświadczenia;

•    w razie wątpliwości za przedstawicielstwem przemawia pozostawiony pewien luz decyzyjny (dot. min. możliwości niezłożeni tego oświadczenia adresatowi, wyboru adresata lub uszczegółowienia treści);

•    Organ osoby prawnej - (1) jego działanie to działanie samej osoby prawnej; (2) osoba prawna musi mieć organy, może mieć pełnomocnika; (3) inne konsekwencje działania bez umocowania - organ - działania nieważne bez możliwości konwalidacji poprzez potwierdzenie;

•    Zastępca pośredni (np. komisanta, art. 765 kc) - dokonuje czynności prawną we własnymi imieniu, lecz na rachunek innej osoby, więc sam nabywa prawa lub zaciąga zobowiązania i jest zobowiązany przenieść je na zastępowanego. Konstrukcja ta pozwala ukryć osobę zainteresowaną;

•    Osoba faktycznie tylko pomagającą przy dokonywaniu czynności prawnych (głównie zawieranie umów), no. pośrednicy, agenci, prawnik przygotowujący tekst umowy;

•    Osoba wykonująca pewne czynności faktyczne w zastępstwie innego podmiotu (np. dzierżyciel, art. 338 kc), które liczą się tak, jakby dokonał ich podmiot zastąpiony.

•    Podpisujący dokument in blanco, który ma wypełnić inna osoba. Oświadczenie woli zawarte w tym dokumencie uważane jest za złożone przez podpisującego;

•    Osoba upoważniona do odbioru oświadczeń woli (np. przyjmowania ofert, wypowiedzeń) - sama nie dokonuje czynności prawnej, ale przepisy stosuje się odpowiednio zgodnie z art. 109 kc;

•    odróżnienie czynnego i biernego przedstawicielstwa;

II.    Pojęcie pełnomocnictwa i przedstawicielstwa ustawowego