32215

-    Bóg też, który jest Miłością, jest ostatecznym celem człowieka; człowiek powinien stać się drugim Chrystusem; wychowanie polega na prowadzeniu człowieka do Boga.

Chrześcijaństwo - podobnie jak judaizm, należy do tzw. „religii uczonych", w których dużą rolę odgrywa nauczyciel - w starożytności pogańskiej był niewolnikiem zaś w chrześcijaństwie cieszy się on dużym autorytetem; wykształcenie, przynajmniej w wypadku duchowieństwa, stało się niezbędne.

**** wyrazicielem chrześcijańskiego ideału wychowawczego był już Paweł z Tarsu -pierwsze jego zetknięcie się z pogańską kulturą grecką na gruncie doktryny¹⁸¹ miało miejsce w czasie jego wystąpienia na Areopagu ateńskim

-    pierwsi chrześcijanie nie byli ludźmi uczonymi, spodziewali się rychłego powtórnego przyjścia Chrystusa na ziemię i końca świata; sądzili, że sprawy doczesne wkrótce przeminą; dalecy byli od zajmowania się nauką i kulturą —w rezultacie chrześcijaństwo, które wchłonęło wiele elementów kultury rzymskiej, stało się najważniejszą podstawą cywilizacji europejskiej.

3. Rola oiców i pierwszych doktorów Kościoła

właściwych początków zbliżenia chrześcijaństwa do kultury hellenistycznej należy szukać w wypowiedziach najstarszych ojców i doktorów Kościoła, intelektualistów chrześcijańskich działających w Kartaginie, Aleksandrii i na Bliskim Wschodzie.

****do przyśpieszenia tego procesu bardzo przyczynił się św. Augustyn -jego przebieg charakteryzował się coraz bardziej pozytywnym stosunkiem do kultury starożytnej, stopniowo zaczęto uznawać filozofię starożytną za przygotowanie do chrześcijaństwa, twierdzenia filozofii starożytnej traktowano jako zarodki prawdy objawionej, udzielone przez Boga starożytnym myślicielom.

Procesy asymilacji kultury¹⁹¹ hellenistycznej przebiegały inaczej na greckim Wschodzie, a inaczej w Rzymie.

Dla myślicieli chrześcijańskich II i III w. ważne było pytanie — czy wychowanie i nauczanie grecko-rzymskie może bvć użyteczne dla chrześcijan?

****możliwość taką odrzucał wielki rygorysta Tertulian ok. 200 roku -który w kulturze starożytnej widział tylko godne potępienia pogaństwo:

2