32871

mowie kaszubskiej, a w 1842 r. wsławił się jako autor oficjalnego pisma do władz pruskich, w którym bronił zachowania języka polskiego w szkołach.

>    Za twórcę mchu młodokaszubskiego uważa się Aleksandra Majkowskiego, (postulował opracowanie jednego ponad dialektalnego kaszubskiego języka literackiego)

>    21 września 1907 r. w Kartuzach założone zostało Kaszubskie Towarzystwo Ludoznawcze ze swoim własnym czasopismem. Towarzystwo miało cliarakter ściśle naukowy i grupowało głównie polską i niemiecką inteligencję wywodząca się z Kaszub.

>    We wrześniu 1910 r. w Kościerzynie odbył się zjazd pisarzy młodo kaszubskich, na którym przyjęto ogólne zasady pisowni literackiej.

>    W 1912 w Gdańsku obył się jazd założycielski Towarzystwa Młodokaszubów. Oskarżono Młodokaszubów o separatyzm, zdradę, przekupstwo i niemoralność.

>    Pruska administracja starała się wszelkimi sposobami osłabić związki Kaszubów z Polską. Kiedy po zakończeniu wojny władze polskie obejmowały Pomorze, Kaszubi powitali je z entuzjazmem, który jednak szybko zmienił sie w niechęć i apatię (antyregionalizm rządu)

^ Dążenie do wy niszczenia polskości przez okupantów niemieckich w okresie II wojny światowej przejawiło się na Kaszubach ze szczególną ostrością. ^ Administracja polska oraz działacze polityczni włożyli ogromny wysiłek w przejecie i włączenie prastarych ziem słowiańskich do Polski. 22 XII 1944 r. utworzono przy Prezydium PKWN Biuro Ziem Zachodnich, którego zadamem było prowadzenie całokształtu spraw związanych z objęciem tych terenów przez władze polskie. W marcu 1945 r. obszary te podzielono na 4 okręgi. Jednym z nich było Pomorze Zachodnie. Miesiąc później utworzono urząd Pełnomocnika Generalnego Ziem Odzyskanych.

>    Pierwsze zetkniecie się autochtonów z ludnością polską, to spotkanie z tzw. szabrownikami Admmistracja polska w początkowym, niezwykle trudnym okresie nie zawsze stojąca na wysokości zadania, zbyt długo nie uregulowała wyraźnie spraw obywatelstwa polskiego ludności miejscowej oraz jej kwestii majątkowej.

>    Napływający osadnicy nie posiadali odpowiedniej wiedzy historycznej, aby zrozumieć subtelności narodowe autochtonów. Traktowali ich często jako Niemców. Poczucie zagrożenia wzmogło izolacje społeczną grupy autochtonów i przejściowe zbliżenie do ludności niemieckiej.

• Rybacy kaszubscy zgrupowani są w tzw. Maszoperiach. czyli związkach rybackich. Na czele związku stoi szyper, a wokół niego zbierają się na cały rok inni iybacy. Jak daleko sięgały związki w obrębie maszoperii, świadczy fakt, że dwie wsie. Bór i Jastarnia, oddalone od siebie o tylko 1 km, różnią od siebie dużą ilością zjawisk fonetycznych, przez co reprezentują dziś dwa wyraźnie odmienne dialekty. Rybacy z tych wsi zrzeszeni byli w dwóch różnych maszoperiach i utrzymywali ze sobą bardzo słabe kontakty.

Grupa językoznawców (m in. Kolberg, Nitsch, Lelitr- Spławiński) stwierdziła, że