33707

Ruch lodowca

Mechanizm ruchu jest dwojaki:

-    ześlizgiwanie się po podłożu (kawałek mydła), przy decydującym udziale wody. która przedostaje się w okresie topnienia między spąg lodu a podścielające skały.

-    płynięcie plastyczne podobne do lepkiego płynu.

Główną przyczyną ruchu lodowców jest plastyczność lodu lodowcowego.

Na głębokości 40 m ciśnienie jest wystarczające, aby lód zachowywał się jak ciało plastyczne. Na szybkość tego ruchu decydujący w-pływ ma w ielkość zasilania i spadek podłoża

Movement of Glaciers Mcchanrsms:

3)o sootiOToed oy wolcr « Dase of giaoe' ton grap! atrighO

Row (dofonnasion)cf ice

Rares;

Typical 10-1 CUD m/yr Ub-4 m/hr Sorgcs 400 5000 m^T 2 20irVhr

Wh«eCiaoer Axei Heiborg laiand

ITlgf SPOrn iCaii)

10 m/yr SO m/yr

Defcrmaticn tJ uryderlying earth;

Longiudmai craut-section

%Jł

Tranawso crcas ac«ion Mhabaeca Gaco'

Rg 4 24 ctf Bonn C Evane LW RCD33

Prędkość poraszania się lodowca jest uzależniona od ilości lodu nagromadzonego w polu firnowym. Lodowiec grenlandzki porusza się około 10 m rocznie, lodowce alpejskie mają średnią prędkość I0 - 40 m na rok. Niekiedy prędkość lodowców może się zwiększać do l()() m na dobę ( z taką prędkością porusza się czasem lodowiec Niedźwiedzi w Pamirze), ale okres szybkiego mchu trwa bardzo krótko. Niektóre lodowce himalajskie przemieszczają się z prędkością nawet do 1500 m rocznie. Rekordowe prędkości zanotowano w brzeżnych częściach lądolodu grenlandzkiego - 10 km na rok.

Szczeliny w lodowcu

Prędkość lodowca przy dnie i przy zboczach jest mniejsza niż w jego centrum. Jest to spowodowane tarciem o dno i brzegi doliny. Powstają naprężenia ścinające i w lodowcu tworzą się szczeliny - poprzeczne, podłużne i skośne.

2