33856

Możliwości wytwórcze gospodarki zależą od wielkości zasobów czynników wytwórczych i efektywności ich wytwarzania.

Podstawowe zasoby wytwórcze to zasoby naturalne: ludzie, kapitał rzeczowy i pieniężny (przedsiębiorczość i organizacja)

Załóżmy, że dochód narodowy jest funkcją trzech czynników wytwórczych:

1.    Zatrudnienia

2.    Kapitału rzeczowego

3.    Stanu technologicznego produkcji (metody wytwarzania, które odzwierciedlają poziom wiedzy technicznej w danym czasie)

PKB (Y) = F (Z,K,A)

Wzrost wielkości zatrudnienia z Zi do Z₂ przyczynia się do wzrostu produkcji i dochodu narodowego z Yi do Y₂ ale przy danej wielkości kapitału rzeczowego wzrost zatrudnienia prowadzi do coraz mniejszej produkcji w stosunku do liczby zatrudnionych czyli spadek produkcji na jednego zatrudnionego.

Jest to zgodne z działaniem ekonomicznego prawa malejącej produktywności. Wzrost dochodu osiągany w drodze wzrostu ilości zatrudnionych nosi nazwę wzrostu ekscensywnego. Taki wzrost jest charakterystyczny dla krajów o wysokiej liczbie ludności w wieku produkcyjnym oraz wysokim przyroście naturalnym. Zatrudnienie zależne jest od liczby ludności w wieku produkcyjnym oraz aktywności zawodowej tej ludności.

Osiąganie wzrostu produkcji i dochodu narodowego (AY) w drodze wzrostu zatrudnienia oznacza stosowanie pro zatrudnieniowego modelu wzrostu gospodarczego. Model ten zastosowały w ostatnich latach Stany Zjednoczone, dzięki czemu obniżyła się stopa bezrobocia. Również model pro zatrudnieniowy zaczyna być dostrzegany w polskiej gospodarce. Preferencje dla tego modelu wynikają z konieczności przesunięcia siły roboczej i przemysłu z przyczyn restrukturyzacji i zatrudnienia tej siły wraz z siłą roboczą nowo wchodzącą w sektorze usług. Ma on umożliwić rozwój sektora usługowego i jest to bardzo korzystne dla tego sektora (czyli zatrudnienie).

Załóżmy, że w gospodarce wprowadzono postęp techniczny, który jest wyrazem nowej myśli technicznej, prac badawczo-rozwojowych mających na celu udoskonalanie metod wytwarzania. Czyli dany stan wiedzy technicznej (A) zmienia się w nowy stan wiedzy.

dany stan A>»»>»A1 nowy stan Postęp techniczny cechuje się tym, że przy tych samych nakładach czynników produkcji, osiąga się wyższą produkcję. Wyrazem postępu tech. (w naszym przykładzie) jest osiągnięcie wyższej produkcji i dochodu narodowego przy tych samych zasobach pracy. Jest to ważne gdy istnieją bariery dalszego wzrostu zatrudnienia w wyniku negatywnego oddziaływania czynników demograficznych. Wyrazem postępu tech. Jest linia przerywana (wzrost produkcji i dochodu) przy Z₂ gdzie osiągany jest dochód Y₃. Gospodarki wówczas realizują wzrost gospodarczy bez zatrudnieniowy.

Zł