Bezrobocie stanowi jeden z najtrudniejszych problemów społeczno-gospodarczych współczesnej gospodarki. W ostatnim dwudziestoleciu nastąpił jego znaczny wzrost w krajach gospodarczo rozwiniętych. Pojawiło się masowe bezrobocie w krajach postsocjalistycznych centralnej i wschodniej Europy. Bezrobocie w Polsce zbliżyło się do poziomu 3 min osób, tj. 16 % ludności_aktywnej_zawodowo.
Bezrobocie występuje wówczas, gdy liczba osób poszukujących pracy jest większa niż liczba ludzi zdolnych do pracy, chcących pracować i akceptujących istniejący poziom wynagrodzeń, pozostaje bez pracy.
1. bezrobocie przejściowe - wynika z niewystarczającej mobilności lub niewystarczających kwalifikacji siły roboczej;
2. bezrobocie strukturalne (technologiczne) - wynika ze zmian zachodzących w strukturze produkcji i kurczenia się niektórych dziedzin produkcji (np. związane ze spadkiem wydobycia węgla kamiennego);
3. bezrobocie koniunkturalne (cykliczne) - najpoważniejsza forma bezrobocia spowodowana spadkiem globalnego popytu w gospodarce na skutek wahań cyklu koniunkturalnego, występujące szczególnie w fazie recesji;
4. bezrobocie ukryte (utajone) - występowało w postaci nadmiernego zatrudnienia (ponad potrzeby produkcyjne) w gospodarkach państw komunistycznych;
5. bezrobocie sezonowe - wiąże się z wahaniami zapotrzebowania na pracowników w branżach o sezonowych cyklach produkcji;
6. bezrobocie na tyra Inę. Z wyboru - pojawia się w krajach, gdzie wysokość zasiłków przyznawanych bezrobotnym jest wystarczająco wysoka (w porównaniu z poziomem płac realnych), aby tworzyć zachętę do pozostawania zawodowo bezczynnym.
ROZDZIAŁ II BEZROBOCIE A POWIAT ELBLĄSKI
Województwo warmińsko - mazurskie ze stopą bezrobocia 22,2 % na koniec 1999 roku plasuje się na pierwszym miejscu w kraju i zaliczone jest do obszarów szczególnie zagrożonych bezrobociem strukturalnym. Stwarza to również dla powiatu elbląskiego (stopa bezrobocia w 1998 roku -19,2 %, w 1999 roku - 20,0 %) poważne zagrożenie związane z możliwością wchłonięcia tak dużej liczby bezrobotnych przez lokalny rynek pracy. Może się to wiązać z migracją ludzi z kwalifikacjami do innych regionów dających szansę zatrudnienia.
Powiat |
Województwo |
Kraj |
Lokata województwa |
7,127 |
152,1 |
2.533,6 |
8 |
22,3 * |
24,0 |
13,9 |
Tabelka: Liczba bezrobotnych na koniec marca 2000 r. w tys. w: powiecie
województwie, kraju oraz lokata województwa.