34412

i biurokracji. Odpowiednia dla danej jednostki organizacja dostarcza jedynie przepisów ramowych i układa współpracę, stwarza reguły gry, które w interesie wszystkich powinny obowiązywać w czasie pracy instytucji, oraz umożliwia osiągnięcie zamierzonej efektywności poprzez rozsądek.

Generalnie mogę stwierdzić, że organizacja stwarza przesłanki dla uporządkowanego współdziałania kierownictwa, pracy koncepcyjnej i wykonawczej, tworzy podstawę do dobrych stosunków międzyludzkich. Jeśli zasady organizacyjne są naruszone, wtedy racjonalna praca, wolna od uciążliwych tarć nie jest możliwa. Dobra organizacja musi przecierać i torować drogę inicjatywie i energii ludzkiej. Gdy tylko organizacja staje się przyczyną tłumienia tych cech, przekracza ona właściwie jej granice. Jak wobec tego powinna być określona właściwa organizacja? Najogólniej przyjąć można, że oznacza ona pewien układ ( system ) elementów powiązanych i współdziałających z s<?be yy ękreśisnystissśh,

Wynik działania układu może być bardziej lub mniej zbliżony do zamierzonego, a stopień, w jakim zostaje osiągnięty cel zależy od sprawności układu.

Realizacja wytkniętego celu wymaga organizacji działania indywidualnego bądź zespołowego. Wraz z rozszerzającym się podziałem pracy tworzą się nowe systemy organizacji produkcji ( działy, wydziały, zakłady, przedsiębiorstwa, korporacje ). Układy te są świadomie tworzone, skupiają siłę roboczą, środki pracy i przedmioty pracy, niezbędne do realizacji nakreślonych zadań. Mimo postępu technicznego, przejawiającego się również w formie automatyzacji, człowiek jako element sił wytwórczych jest równocześnie niezbędnym składnikiem organizacyjnym jednostki wytwórczej. Człowiek oddziałuje na przyrodę za pomocą różnego rodzaju narzędzi, zmienia ją i podporządkowuje swoim celom. Oddziaływanie to jest najczęściej zespolone i wymaga określonego sterowania, sugerowanego przez naukę organizacji. Nauka organizacji bowiem zajmuje się badaniem składników i ich powiązań w jednostkach wytwórczych, w tym także człowieka.

W całokształcie badań człowiek odgrywa decydującą rolę i jest czynnikiem szczególnym, bo istotą żywą, posiadającą specyficzne cechy fizyczne i psychiczne. Różnorodność wykonywanych prac oraz różnorodność otoczenia i stosunków międzyludzkich w czasie realizacji zadań nie pozostaje bez wpływu na wydajność i jakość działania.

Wyróżnione wyżej właściwości organizacji, takie jak połączenie ludzi z materialnego - technicznymi środkami działania w zbiory współdziałających elementów oraz orientacja na uświadomione cele działania, nie wyczerpują - rzecz jasna -charakterystyki tych organizacji, można im bowiem przypisać znacznie więcej cech. Aby zatem posunąć sprawę naprzód, trzeba poszerzyć listę charakteryzujących je właściwości.

Pogłębiając charakterystykę można wskazać, że organizacje można pełniej opisać za pomocą następujących, przysługujących im cech:

2