34608

Rząd IV Gleby bagienne

Rząd ten obejmuje gleby charakteryzujące się czynnym procesem gromadzenia osadów organicznych w warunkach anaerobiozy.

Proces bagienny może przebiegać w 2 odmianach:

$ jako proces mułotwórczy (błotny) - przy zmniejszonej anaerobiozie z okresowym występowaniem warunków tlenowych, co prowadzi do powstania mułów lub utworów torfiastych jako proces torfotwórczy - przewaga anaerobiozy, w warunkach beztlenowych tworzy się torf

Proces bagienny, jako czynny proces torfo- lub mułotwórczy zachodzi w warstwie przypowierzchniowej. Głębiej w profilu zalega materiał glebowy nie podlegający przemianie chyba, że zmienią się stosunki wodne.

Czynny proces bagienny zaznacza się symbolem P:

-    warstwy organiczne - O

-    podłoże mineralne - D

-    ogólny zapis profilu - PO - O - D

Typy:    IV A 1. Gleby mułowe

IV A 2. Gleby torfowe

IV A 1. Gleby mułowe    POm-Om-D

Występują na obszarach okresowo lub stale zalewowych.

Powstają w warunkach okresowej areacji (natlenienia) stymulującej proces humifikacji materii organicznej pochodzenia roślinnego.

Intensywne procesy biologiczne i wysoka torficzność przepływającej wody zalewowej przyczyniają się do produkcji i gromadzenia dużej ilości biomasy szybko ulegającej rozkładowi.

Muł charakteryzuje się małą ilością niezmumifikowanego włókna roślinnego oraz znaczną ilością osadzonej zawiesiny mineralnej, tworzącej z humusem związki organiczno - mineralne.

Powierzchnia gleb mułowych jest nierównie ukształtowana, często zakrzaczana.

IV A 2. Gleby torfowe

Gleby te powstają w ekosystemach bagiennych w warunkach trwałej anaerobiozy sprzyjającej wytwarzaniu I akumulacji torfu.

Torf narasta stopniowo w wyniku corocznego odkładania się części rozłożonych szczątków hydrofilowej roślinności torfotwórczej, stanowiącej utwór macierzysty gleb.

Składniki torfu:

-    substancja organiczna - mniej lub bardziej rozłożone szczątki roślin

+ bituminy

+ kwasy organiczne i ich sole + celuloza i lignina

-    substancje mineralne

+ tlenki metali uwalniane w procesie mineralizacji (Si0₃, P₂Os, K₂0, CaO, MgO, Fe^Oj)

+ namuły nanoszone przez wodę lub wiatr

Proces przekształcania podziemnych i nadziemnych części roślin zachodzący w warunkach beztlenowych przy współudziale mikroflory nazywany jest procesem torfotwórczym. Na przebieg procesu torfotwórczego wpływają warunki środowiskowe oraz skład gatunkowy zbiorowisk roślinnych występujących na torfowiskach.

Gleby torfowe tworzą się z torfów różnych typów torfowisk, w których:

l? aktualnie zachodzi proces bagienny i panują warunki sprzyjające tworzeniu się torfu T? proces bagienny został przerwany z przyczyn maturalnych lub sztucznych, ale powierzchniowa warstwa zachowuje charakterystyczną dla utworów torfowych strukturę włóknistą i gąbczastą lub kawałkową