28783

Czynnik socjologiczny w literaturze:

s. 125 literaturę jako proces charakteryzuje jakiś projekt, jakieś medium oraz jakaś operacja, przy czym wszystkie trzy powiązane są przez język;

projekt - surowy twór, pomyślany, zamierzony i zrealizowany przez pisarza. Czynnik socjologiczny przeważa nad psychologicznym;

medium - dokument pisany, książka. Tu - literatura jako aparat przecina się z literaturą jako procesem;

akt czytania - jest prawie taki, jak akt pisania, ale czytelnik nie ma projektu a predyspozycję, ukształtowaną przez wykształcenie, doświadczenia czytelnicze, wiadomości, problemy osobiste. Operacja czytelnicza - na 2 płaszczyznach - 1) płaszczyzna myślenia pojęciowego i wyobraźni przedmiotowej - funkcje zsocjalizowane; 2) płaszczyzna marzenia, obsesji, frustracji; lektura jako proces - „sprzężenie zwrotne” - przez przekład, adaptację, ilustrację -twór dodany;

literatura jako aparat - składają się na nią: produkcja, rynek i konsumpcja. Producent -

to wydawca (pojawia się w XVIII wieku). Produkt literacki - rezultat szeregu

wyborów, dokonywanych przez filtry społeczne, ekonomiczne, kulturowe wśród

projektów doprowadzonych do stadium pisania. Selekcję ekonomiczną dopełnia

selekcja-hierarchizacja dokonywana przez intelektualistów;

wydawanie literatury - nieprogramowalne -> edytorstwo chce pozyskać czytelnika

drogą motywacji nieliterackich (nawyki, snobizm, wina kulturowa);

z bestsellerów i klasyki wyłączone są przeważnie rzeczy nowe;

przetrwanie dzieła - to część problemu sukcesu - możliwość ponownej lektury w

nowej sytuacji historycznej;

konsumpcja liter. - uwarunkowana przez wizję życia literackiego, sprowadza się dla większości społeczeństwa do stereotypu szkolnego i informacyjnego;

-    dziś - konsument ma nie wizję życia literackiego, a menu;

książka dziś - to przedmiot, który po zakupie się zachowuje, zawsze jest potencjalną lekturą (to oznaka bogactwa kulturalnego).

Dziedziny i metody badań:

badanie literatury w społeczeństwie; badanie społeczeństwa w literaturze;

socjologia książki jako medium w procesie albo jako narzędzia aparatu;

-    socjologia twórczości literackiej; psychosocjologia lektury; niemożliwa jest 1 socjologia literatury;

podstawy socjologii literatury - po II wojnie światowej.

2