35209

w te osoby, które potrzebują pomocy). Ta funkcja porządkowa ma chronić również interesy państwa. Realizują ją te wszystkie przepisy dotyczące obowiązku rejestracyjnego- np. jeżeli tworzy się związek zawodowy to jest on rejestrowany w KRS i tez związek jest w jakimś sensie pod kontrolą państwa- bo powinien przestrzegać ustaw. I to jest jedna ze ścieżek tworzenia związku- ustawowa, czyli jeżeli w firmie X powstaje inicjatywa utworzenia związku i nie ma on ogniw nadrzędnych to wtedy musi przejść przez procedurę ustawową (uchwała o utworzeniu do KRS w ciągu 30 dni od jej powzięcia i tam jest rejestrowany). 2 momentem rejestracji nabywa osobowość prawną. Jest jeszcze inna ścieżka tworzenia, bez udziału KRS, kiedy powstaje związek zawodowy jako ogniwo już działającego związku- np. związek Solidarność i w zakładzie X może powstać ogniwo związku (związek Solidarność ma w statucie zapis, że w zakładach mogą powstawać ogniwa tego związku). Ono wtedy nie przechodzi przez ścieżkę ustawową i nie rejestruje się w KRS bo Solidarność jest już tam zarejestrowana. A tutaj chodzi o obowiązek rejestracyjny związków powstających na ścieżce ustawowej. Te związki są samorządne, autonomiczne, państwo nie powinno ingerować i ich działania, ale jednak ma sprawować kontrolować ich działalność. I gdyby okazało się, że władze związku prowadzą działalność sprzeczną z ustawą, to sąd rejestrowy wyznacza termin co najmniej 14-dniowy na dostosowanie działań tego organu do obowiązującego prawa. I w razie bezskutecznego upływu terminu sąd rejestrowy może orzec grzywnę i wyznaczyć władzom związku termin do przeprowadzenia wyborów do organów związku, żeby w tym organie znalazły się osoby, które będą chciały przestrzegać ustaw. Jeżeli te środki okażą się bezskuteczne, sąd rejestrowy na wniosek ministra sprawiedliwości orzeka o skreśleniu związku zawodowego z rejestru. To jest wyraźny przykład przepisów prawa realizowania funkcji porządkowej, czyli ochranianie interesów państwa. Podobna sytuacja jest z organizacjami pracodawców. W ustawie o organizacjach pracodawców mamy podobne zapisy, jeżeli środki profilaktyczne w postaci grzywny czy wyznaczenia terminu okażą się bezskuteczne, sąd rejestrowy na wniosek ministra sprawiedliwości orzeka o skreśleniu związku pracodawców z KRS.

4.    Funkcja rozdzielcza- polega ona na działaniu norm zbiorowego prawa pracy poprzez stanowienie abstrakcyjnych i jednocześnie generalnych procedur dystrybucji (rozdzielnictwa) dóbr materialnych i środków finansowych. Najważniejszym instrumentem realizacji tej funkcji są układy zbiorowe pracy i inne porozumienia zbiorowe, ale też trzeba wyraźnie

17

podkreślić, że taką bardzo istotną instytucją dystrybucji tych dóbr są regulaminy świadczeń socjalnych.

5.    Funkcja ireniczna- oznacza ona ukierunkowanie działania podmiotów zbiorowego prawa pracy na wzajemne ustępstwa, które powinni sobie czynić w trudnym procesie dialogu i negocjacji. Nazwa pochodzi od irenizmu, czyli kierunku w ideologii chrześcijańskiej, który dąży do zniesienia rozbicia wyznaniowego przez wzajemne ustępstwa doktrynalne. Gdyby odnieść do istoty tych funkcji całą sprawę to funkcja ironiczna polega działaniu norm zbiorowego prawa pracy w sposób zabezpieczający zachowanie pokoju społecznego.

Znaczenie prawa zbiorowego wypływa z jego istotnych funkcji- te funkcje podkreślają znaczenie prawa. Z prawem i funkcjami wiąże się przede wszystkim reprezentacja związkowa. Można powiedzieć, że te funkcje i prawo zbiorowe bardzo ściśle odnoszą się do reprezentacji zbiorowej pracowników, ale należy pamiętać, że nie tylko ta reprezentacja występuje w zbiorowym prawie pracy i dzisiaj jest kurs na to, aby w obliczu nieefektywnej reprezentacji związkowej wprowadzić inne reprezentacje. (Nieefektywność wynika z tego, że jest mało związków w zakładach pracy bo są pewne progi-10 osób minimum w związku aby mógł korzystać z uprawnień.)

ZASADY ZBIOROWEGO PRAWA PRACY

W dużej mierze korespondują z funkcjami, bo jeśli przez funkcje chcemy rozumieć te korzystne efekty, które ustawodawca chce widzieć w obowiązującym prawie, to siłą rzeczy one przekładają się na pewne normy o pewnym stopniu ogólności, czyli po prostu na zasady zbiorowego prawa pracy.

Co to są zasady i czy są potrzebne?

Zasady wskazują na istotę zbiorowego prawa pracy, kształtują jego oblicze. Jeśli chcemy poznać