35316

Funkcje spełniane przez wskaźniki

Wskazywałem wcześniej na to, że wskaźniki stosowane w naukach społecznych ukształtowały się —

ogólnie biorąc — pod wpływem różnorodnych potrzeb, wynikających z rozwoju tychże nauk. Istniejąc

wszakże spełniają one różne funkcje i to nie tylko w sferze poznawczej, ale i praktycznej. Wskaźniki spełniają zatem co najmniej następujące funkcje:

1)    opisowe — umożliwiające ukazanie stanu rozwoju danego społeczeństwa czy środowiska albo też

różnych systemów, które w nim istnieją;

2)    analityczne — pozwalające na uchwycenie przeobrażeń, które zacłiodzą w badanej sfeize;

3)    oceniające — umożliwiające szacunkowe określenie wartości rozmaitych programów i działań podejmowanych w dowolnych dziedzinach np. zakresie polityki społecznej, oświatowej, kulturalnej, ocluony środowiska naturalnego i w tym podobnych sferacli działalności;

4)    normatywne —jeżeli są stosowane jako pewne wielkości czy miary (standardy) umożliwiające np. ustalenie stopnia realizacji danych celów, jakości danych programów itp. faktów;

5)    ostrzegawcze — ukazując różne tendencje, trendy i in. ewentualne zmiany, jakie mogą się pojawić, a tym samym umożliwiające ustalenie prognoz.

Wymienione funkcje wskaźników nie wyczerpują oczywiście wszystkich ftmkcji, jakie one spełniają. Są to wszakże —jak sądzę ważniejsze funkcje, które pozwalają nam na lepsze zrozumienie tego, czym są omawiane wskaźniki oraz tego, jakie powinny być ich właściwości. I z tego już choćby względu prezentacja problematyki związanej ze wskaźnikami społecznymi jest uzasadniana wtedy, gdy zajmujemy się zagadniemami badań społecznych.