35374

Występuje domniemanie prawne że niewykonanie zobowiązania w terminie, nastąpiło z przyczyn za które odpowiada dłużnik. Oznacza to, że to dłużnik musi wykazać, że nie ponosi on takiej odpowiedzialności.

Odpowiedzialność deliktowa

Delikty to czyny niedozwolone, różne stany faktyczne których zaistnienie powoduje obowiązek naprawienia szkody.

Przesłanki odpowiedzialności dcliktowej:

a)    wina

b)    związek przyczynowy

c)    szkoda

ad. a) wina czyli subiektywny stosunek sprawcy do czynu który był przedmiotem szkody. Odpowiedzialność można przypisać jedynie wówczas, gdy sprawca dopuścił się czynu bezprawnego, mimo że wiedział o mogących wystąpić negatywnych skutkach i chciał je wywołać lub godził się na to że mogą one powstać (wina umyślna), lub gdy przewidywał, że skutki takie mogą powstać, lecz spodziewał się icli uniknąć lub nie przewidywał tych skutków', ponieważ nie dołożył należytej staranności (wina nieumyślna, niedbalstwo).

ad. b) związek przyczynowy musi zachodzić między zdarzeniem z którym wiąże się czyjaś odpowiedzialność a doznaną przez poszkodow^ranego szkodą. Szkoda ma być normalnym następstwem zdarzeń danego rodzaju

ad. c) szkoda to wszelkie uszczerbki w dobrach lub interesach prawnie chronionych, któiycłi poszkodowany doznał wbrew własnej woli. Szkodą objęte są uszczerbki typu majątkowego i niemajątkowego.

Klementy szkody majątkowej :

-    strata (datnmim emergens) -zmniejszenie majątku poszkodowanego wskutek zdarzenia z którym związana jest czyjaś odpowiedzialność (np. koszty remontu sklepu po zalaniu przez sąsiada, koszty znizczonego towaru).

-    utracone korzy ści (hienim cessans) - majątek poszkodowanego nie w'zrósł tak jakby to się stało, gdyby nie nastąpiło zdarzenie z którym złączona jest czyjaś odpowiedzialność (np. zarobki utracone w wyniku zamknięcia sklepu na czas remontu).

Naprawienie szkody może nastąpić na dwa sposoby:

przez przywrócenie stanu poprzedniego (restitutio in integrum),

przez zapłacenie odpowiedniej sumy pieniężnej.

Zgodnie z art. 363 §1 naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, jednakże gdyby: przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe (np. uszkodzenie ciała), albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Ponadto, prawo wy boni sposobu naprawienia szkody jest wyłączone, gdy pizepisy szczególne zakładają odszkodowanie pieniężne (np. w umowach ubezpieczeniowych).

Co do zasady, naprawienie szkody powinno poszkodowanemu zrekompensować w pełni poniesioną szkodę (zasada pełnego odszkodowania) Zasadę tą należy jednak rozpatrywać z obiektywnego punktu widzenia. Oznacza to, że przy obliczaniu odszkodowania nie uwzględnia się szczególnego upodobania poszkodowanego do zniszczonego czy uszkodzonego przedmiotu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powńma być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstaw^rę cen istniejących w innej chwili.