35754

osób uczestniczących w zajściu, nietrafnych było także 18% opisów wydarzenia oraz 11% opisów przedmiotów (np. broni).

Ilość przyswajanej przez ludzi informacji zależy od wielu czynników, np. od tego jak długo obserwują dane zdarzenie lub od warunków widoczności. Często, jeśli świadkowie są ofiarami przestępstwa, skupiają swoją uwagę na broni, co ogranicza trafną identyfikację napastnika. Wreszcie informacja, którą ludzie zauważają i na którą kierują swoją uwagę jest rezultatem ich przewidywań i oczekiwań.

as Cohen (1981) - badanym przedstawiono film z kobietą jedzącą kolację. Pierwszą grupę poinformowano (przed projekcją), że bohaterka jest bibliotekarką, a drugą - że kelnerką. W efekcie osoby z pierwszej grupy zapamiętały, że bohaterka nosiła okulary (nie nosiła) i piła wino (piła piwo). Zadziałał stereotypowy wizerunek bibliotekarki.

• przechowywanie

pamięć rekonstrukcyjna - proces powodujący, że pamięć od danym zdarzeniu zostaje zniekształcona przez informację, która dociera do nas po tym zdarzeniu;

ss Loftus, Miller, Burns (1978) - studentom pokazywano serię slajdów dotyczących wypadku drogowego. Na jednej z nich samochód znajdował się przed znakiem „stop", na drugiej „pierwszeństwo przejazdu". Po pokazie zadawano studentom pytania na temat „wypadku". W jednej grupie pytano, czy ktoś wymijał oglądany samochód, kiedy ten stał przed znakiem „stop”, w drugiej - gdy stał przed znakiem „pierwszeństwo przejazdu”. 75% z grupy gdzie pytanie mówiło o znaku „stop" i znak „stop" był rzeczywiście obecny na slajdach poprawnie wybrało spośród dwóch zdjęć przedstawiających tą samą sytuację z dwoma rodzajami znaków. Natomiast w grupie, gdzie zasugerowano obecność znaku „pierwszeństwo przejazdu" przy rzeczywistej obecności znaku „stop - tylko 41% poprawnie wybrało zdjęcie.

Pojawia się kontrowersja - czy pytania sugerujące rzeczywiście zmieniają ślady pamięciowe, czy też wpływają tylko na to, co świadkowie są skłonni zeznać.

błędne określenia źródła - błędne zidentyfikowanie źródła naszych reprezentacji pamięciowych (jeśli odnosi się do nich więcej niż jedno doświadczenie - np. przekonanie jednostki, że rozpoznaje mężczyznę, ponieważ widziała go na miejscu przestępstwa, podczas gdy faktycznie rozpoznaje go, ponieważ widziała jego miejsce w gazecie). „Ludzie często mylą, gdzie i co słyszeli lub widzieli" - proces ten jest podobny do zjawiska błędnych atrybucji (kiedy ludzie nie są pewni, co spowodowało u nich napięcie). W praktyce, zeznania mogą być zmieniane zarówno przez pytania sugerujące, jak i późniejszy kontakt z informacjami na temat sytuacji przestępstwa.