35965

Droga do świętości biskupa Stanisława opis męczeńskiej śmierci.

Droga do świętości, jak wiemy już z innych utworów średniowiecznych, była trudna. Nasi rodzimi święci, jak św. Wojciech czy wspomniany św. Stanisław, ginęli najczęściej od miecza nieprzyjaciół tragiczną śmiercią, której towarzyszyły liczne cuda, co było dowodem icli świętości. Później za tę mękę byli wynoszeni na ołtarze (kanonizacja), często oddawano hołd ich relikwiom, a do ich grobów odbywano liczne pielgrzymki. Kadłubek dokładnie opisał męczeńską śmierć biskupa krakowskiego, tworząc plastyczny, literacki obraz tych wydarzeń, które miały miejsce 100 lat wcześniej, zanim opisał to kronikarz. Zamordowanie biskupa poprzedził zatarg z królem Bolesławem Śmiałym, który był bardzo srogi dla poddanych. Biskup upominał go wielokrottue. ale to nie przyniosło pożądanych efektów. Wtedy biskup krakowski. Stanisław najpierw zagroził królowi usunięciem z tronu, a ponieważ ten nic sobie z tego nie robił, rzucił na niego klątwę. Król jednak nie ugiął się i nie upokorzył, na jego rozkaz chciano porwać biskupa sprzed ołtarza, w czasie gdy sprawował mszę świętą. I tu od razu zaczęły się dziać cuda, bo ilekroć okrutni shidzy króla próbowali rzucić się na biskupa, tyle razy coś ich powalało na ziemię. Rozgniewany król sam wymierza karę dokonując poćwiartowania ciała biskupa. Ale wtedy stał się kolejny cud. bo oto z czterech stron świata nadleciały cztery orły. które krążąc dosyć wysoko nad miejscem kaźni odpędzały sępy i inne krwiożercze ptaki, żeby nie tknęły ciała męczennika. Poza tym miejsce zbezczeszczenia zwłok biskupa oświetlało przedziwnie jasne światło. Wielu zakonników ujrzawszy tę niebiańską światłość, z pobożnością chciało poskładać w jedno miejsce szczątki biskupa, ale ku ich zdumieniu znaleźli ciało, które było nieuszkodzone, nawet najmniejszych blizn na nim nie dostrzegli. Podnieśli je i zabrali, by je drogocennymi wonnościami namaścić, a następnie pochowali w bazylice Świętego Michała. Aż do dnia przeniesieiua nie ustąpił stamtąd silny blask wspomnianych świateł.

Tę historię biskupa można odnaleźć i w Żywocie św. Stanisława autorstwa Jana Dhigosza. Motyw męczeństwa św. Staiusława był obecny w literaturze i sztuce w wiekach następnych. Bardzo popularne Żywoty świętych napisane przez Piotra Skargę również zawierają Żywot męczennika Chrystusowego, Stanisława, biskupa krakowskiego, ale oprócz historii żywota, daje Skarga liczne przykłady cudów i łask uzyskanych za pośrednictwem św. Stanisława.

Księga III omówione są losy kraju w czasie rozbicia dzielnicowego. Głównym zainteresowaniem rozmówców cieszy się Bolesław Krzywousty, który walczy z bałwochwalcami i prowadzi walki z Niemcami. Tu podkreślono odwagę Bolesława, który na wieść o wtargnięciu Niemców powiedział, że fakt ten nie napawa rycerzy polskich trwogą lecz odwagą. Walczy też w obronie Głogowa, prowadzi wojnę z Panonią (obecnie Austria). Przed śmiercią spisał testament, w którym swoim czterem synom wyznaczył odpowiediue dzielnice Potem dialog dotyczy rządów Władysławą najstarszego z synów Bolesława, który prześladował małoletnich braci, zajmował ich grody i chciał ich wydziedziczyć. Jest wzmianka o śmierci Bolesława, który odszedł z tego świata będąc w pełm sił wieku dojrzałego.

Księga IV. ujęta w formę wykładu odautorskiego, zaczyna się informacją o wstąpieniu na tron Mieszka III Starego, a kończy w roku 1202. Ta księga zawiera fakty znane już bezpośrednio autorowi. Najwięcej uwagi poświęcił w niej swemu protektorowi. Kazimierzowi Sprawiedliwemu, którego charakteryzowały wyjątkowe przymioty ciała i intelektu Jego wygląd odpowiadał cnotom, które dzieli autor na polityczne, oczyszczające i egzemplaryczne (egzemplum - przykład). Zaletą polityczną jest umiejętność współżycia z ludźmi. Zaleta oczyszczająca to umiejętność pracy nad własnym duchem, wyzwolenie go od służby ciału. Duch oczyszczony pomaga w walce ze złem. Władca powinien być przykładem dla swoich poddanych (cnota egzemplaryczna). Kazimierz Sprawiedliwy posiadał wszystkie wymagane cechy. Autor podkreślił jego wspaiuałomyślność, cierpliwość, dar łatwego przebaczanią poświęcenie ojczyźnie, roztropność, która w pojęciu Kadłubka polegała na tym. że król potrafił upić gości, a później wyciągnąć od nich potrzebne mu informacje. W ten sposób orientował się, kto potrafi dochować tajemnicy i trzymać język za zębami nawet w czasie biesiad i suto