Image48

228

nych, nie podzielił ich losu, gdy pobankrutowali, ale do śmierci równie wielki kredyt jak i mienie swoje utrzymał. Jedyna jego córka Ludwika otrzymawszy staranne wychowanie, stała się przedmiotem starań kilku okolicznych panów, pomiędzy któremi Kacper hr. Skarbek, syn kasztelana Inowrocławskiego, niegdy przyjaciel Stanisława Augusta, polecony przez tego monarchę, przed innemi otrzymał pierwszeństwo.

Pożycie małżeńskie Ludwiki Skarbkowój, nie było szczęśliwe, tak jak to zwykle bywa gdy rachuby majątkowe, są jedynemi do małżeństwa pobudkami. Zaniedbana przez paęża i poświęcona innym swego towarzystwa kobietom, od których małżonek jćj zbyt wiele względów doznawał, znosiła cierpliwie los swój i niedolę, pocieszając się sźczęściem macierzyńskióm i wzorowóm pełnieniem obowiązków matki. Kiedy jednakże rozrzutność jśj męża nie tylko cały jego majątek pochłonęła, ale i jej osobistemu majątkowi zagrażać zaczęła, poniosła ona dla dzieci ciężką ofiarę przywiązania do niewdzięcznego męża i rozstała się z nim, aby resztę dziedzictwa swego ocalić. Odtąd poświęciła się w zaciszu wiejskiśm, wyłącznie wychowaniu swoich dzieci i osiągnęła w tym skromnym zawodzie, poważanie całego ówczesnego towarzystwa, w któ-rćm o niśj jako o wzorze matek, wspominano. Spełniając święcie warunki przedślubne, jakkolwiek sama była wyznania luterskiego, wszystkie dzieci swoje wychowała w wierze katolickićj.

GRÓB RODZINY LINDE, 1847.

(Orób w xiemi, na drzwiach żelaznych powyższy napis: xa nim na podstawie kwadratowej postawione popiersie x kamienia, autora stownika języka polskiego, poniżij literami brązowemi napis: „S. B. Linde“).

Linde urodził się dnia 8 Kwietnia 1771 roku w Toruniu, umarł w Warszawie dnia 8 Sierpnia 1847 r., mając lat 77.

Znanym jest powszechnie bieg uczonego żywota Lindego; umieściły go wszystkie pisma, poświęcone dziejom literatury ojczystój, jako twórcy Słownika języka polskiego (’): my podamy zarys domowego tylko.

Linde z wielkiem upodobaniem wspominał lata dziecinne i młodzieńcze, do nich często zwracał myśl swoją. Toruń ukochał jako swą kolebkę, i często w sędziwym już wieku mawiał żartobliwie: że Korpernik, Piernik i Linde, jedną mają ojczyznę.

Ojciec odumarł go bardzo młodym, matka żyła jeszcze lat kilka, po zamieszkaniu Lindego w Warszawie. Z wielką czcią wspominał ją zawsze, pragnął nawet nakłonić, ażeby przy nim zamieszkała; ale po kilkomiesięcznym pobycie w Warszawie, nie mogąc się odtęschnić za swóm miastem, powróciła do Torunia.

Mimo prac poważnych umysłowych, różnorodnych zatrudnień edukacyjnych i urzędowych Linde był bardzo towarzyskim i wesołym. Często wspominał mile chwile życia, spędzone w do-

(') Oprócz wielu pism polskich, w których czytaliśmy życiorys Lindego ze stanowiska literackiego, a znanych powszechnie, wymieniemy w języku francuzkim: „Notice Necrologiąne sur Samuel Theophile de Linde celebre Lezicographe polonais-par E. Saint-Maurice Cabany.“ (z wizerunkiem Lindego) Paryż 1856 8-vo str. 30, które do dokładnych życiorysów policzyd możemy. August Bielowskl, obszerny dał nam także życiorys Lindego, umieszczony na czele 1-go tomu przedruku jego Słownika, do którego niektóre szczegóły wziął z niniejszej naszój bijografli.