36252

żartu, satyiy. Nurt ten ukształtował się na podstawie wzorów europejskich, między innymi utwór Erazma z Rotterdamu „Senatrulus sive gynajkosynedrion”

Polskimi satyrycznymi odpowiednikami były:

-Synod klechów podgórskich -Sejm białoglowski

Humorystyczny obraz sejmów nie stwarzał jednak możliwości fabularnych, więc utrzymywał się w pograniczu dramatu.

Wyprawa plebańska

Krytykuje postanowienia zjazdu w Łęczycy z 1589 roku, zgodnie z którymi każdy duchowny zobowiązany był wystawić na wojnę z Tatarami po jednym pachołku. Wojna plebańska należy do tego nurtu kiytycznego, broniąc interesów biednego duchowieństwa.Ktytyka ta realizowana jest popizez ukazanie przygotowań naiwnego wiejskiego plebana do wysłania na wojnę sługi szkolnego Albertusa. Wyprawa plebańska jest pierwszym staropolskim utworem utrzymanym w konwencji groteski.

Dialog rozgrywa się pomiędzy ubogim Plebanem, a Albertusem, parafialnym sługą. Pleban, zmuszony przez prawo do wystawienia na wojnę wyposażonego pachołka, decyduje się przydzielić tę rolę Al bert u sowi, który, znudzony dotychczasowymi zajęciami, chętnie ptzyjmuje jego ofertę. Bohaterowie udają się na krakowski targ. aby zakupić wyposażenie dla przyszłego żołnierza. Pleban zaciekle targuje się ze sprzedającymi i ostatecznie kupuje ekwipunek tani i złego gatunku - połamane ostrogi, drewniane stizemiona, zniszczone uzbrojenie i starego, upartego konia. Resztę wyposażenia obiecuje Pleban skonstruować dla Albertusa z odpowiednio przystosowanych przedmiotów codziennego użytku Udziela również słudze naiwnych porad dotyczących walki (oparte głównie na wiedzy zaczerpniętej z Biblii). Dialog kończy się pożegnaniem obu bohaterów i wyruszeniem Albertusa na wojnę.

Streszczenie

0 Pleban, którego dotknął obowiązek wyprawienia wojaka na wojnę, mówi, że nie wie jak to uczynić, ponieważ nigdy nie widywał żołnieizy

0 Liczy pieniądze, chce jak najwięcej przyoszczędzić na wyprawie

0 Nie chce też zatrudniać dworskich rycerzy, ponieważ nie wzbudzają zaufania, poza tym zapewne zedrą z niego skórę

0 Wybiera Albertusa - klechę - będzie dobry, bo sprawdzi! się w przykościelnej szkole, jest odporny na nędzę, mężny, bo potrafi sam bić w dzwony

0 Albertusowi znudziła się już szkoła przyparafialna, chce być żołnierzem, jadł chleb z niejednego pieca, z każdej opresji wychodził cało

0 Pleban powołuje się na biblijnych bohaterów: Dawida, Gedeona 0 Pleban i Albertus szukają na taigu (,, wendecie”) konia D Mają kupić tylko to, co jest niezbędne Albertusowi

D Najpierw jednak kupują stare ostrogi- „to nic, ż e bodźce połamane, nie trzeba się obawiać o rany w boku"

0 Następnie siodło- okute metalem, stare, ale na takich siodłach bitwy wygrywali przodkowie, bo nie dbali o wygląd, ale o męstwo

D Drewniane strzemiona, bo lekkie i kiedyś malowane

D Pleban chce kupić miecz dwuręczny, bo to podoba się Bogu „kiedy dwie ręce pomagają sobie”

0 Zamiast kopii. Albertus dostaje Kuszkę, która służyła kosiarzom jako osełka

0 Znajdują zardzewiały, powyszczerbiany miecz - widać brał udział w sławnych walkach, Albertusowi też przyniesie szczęście , kupują też „z żołędziem kijec gronowaty, kulę w rękę, arkabuza z procltownicq ryty”

0 Pleban nie chce, aby Albertus trzymał broń na plebanii, bo nie może nawet na nią pattzeć.

0 Kupują też tanie ubrania

0 Kupują konia u wieśniaczka: Pleban nie kupi rosłego konia, bo kiedy Albertus z niego spadnie, może sobie coś zrobić, młodego też nie kupi. bo niestateczny, niedoświadczony, dlatego też w końcu kupuje starą szkapę

0 Pleban wspomina o komu Aleksandra Wielkiego

0 Albertus chciał iść odpocząć do szynku, ale Pleban jest chytry-0 wracają do domu. w drodze narzeka, na rozporządzenie, mówi. że nie będzie miał środków na utrzymanie nowego kantora

0 Albertus dostaje od Plebana prowiant na drogę, ma go dobrze wykorzystać: Garnkiem od kapusty może odstraszać wrogów, starą słoniną ma smarować miecz i zbroją, bo zeszła rdza, także skórzane elementy [dla miękkości] i rany konia, słonina pomoże także na robactwo